Name: کنیسا کتر داوید - فرهنگ یهودیان ایران
Uploaded: 1399-08-20\20:00:10
Duration: 249S
Description: – کنیسای کترداوید(خیابان):

– کنیسای کترداوید(خیابان):

کنیسه کترداوید مربوط به دوره پهلوی در کتیبه سال احداث ۱۳۲۳ شمسی است و در اصفهان، ضلع شمال غربی فلکه فلسطین و نبش خيابان آمادگاه واقع شده و روبروی آن مسجد اقصی در ضلع جنوب غربی فلکه قرار دارد. کنیسا در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۰۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کتر در عبری به معنای تاج است و داوید همان حضرت داوود است. در اوایل عصر پهلوی با مهاجرت یهودیان از محله جوباره به سمت مناطق خیابان کشی شده و متجدد به خصوص خیابان محمدآباد، ستون ساخت این کنیسا هم گذاشته شد دلیل اینکه کنیسای کتر داوید به خیابان هم شهرت دارد همین محل احداث آن در خیابان است آن هم در زمانی که بسیاری از کلیمیان هنوز ساکن محله بودند.

حاج اسحاق ساسون، هنرمند به‌نامی بود در معرق چوب دستی داشت و گاه حاشیه عبری نویس معرق کاری شده جلد تورات‌ها کار او بود. به گوشش رسانده بودند که اینجا چهارراه خواهد شد. او هم باغ کوچکی را که در این محل بوده، می‌خرد تا کنیسه‌ای بسازد. چهارراه ساخته شد و او سفری به بیت المقدس رفت. در آنجا کنیسه ای به نام کترداوود بود که توجه وی را به خود جلب کرد و باعث شد که نسخه‌ای از طرحش بردارد. به محض آن که به اصفهان رسید، به هزینه شخصی و با کمک کلیمیان اصفهان این کنیسه را ساخت. این بنا اسکلت و دیوارهای حمال و ستون‌های چوبی بسیار بلندی روی پشت بامش داشت. به عبارتی، درست شبیه کاخ چهلستون یا عالی قاپو، روی سقفش خرپای چوبی بوده است. سقف بسیار بلندی داشت و بسیار مطبوع بود.

در سال ۱۳۴۸ یا ۴۹ در جریان یک کار غیرکارشناسی ستون فلزی جایگزین، سقف و ستون‌های چوبی شده و سقف تا حدود سه متر آمده قسمت بالکن مخصوص خانم‌ها حذف شده. و با إتمام بودجه کنیسا در شرایط نابسامانی به سر می‌برد. در ۱۳۵۰ سلیمان ساسون با حمایت انجمن کلیمیان وقت با فزوش فرش نفیسی از کنیسا بودجه ساماندهی به کنیسا را فراهم کرده وی نورگیری در وسط سقف افزود. بالکن‌ها و پله دو طرف احداث کرد و رنگ آمیزی و تزئینات و کنیسه دوباره آماده شد. حوالی سال ۱۳۸۰ با افزایش جمعیت کنیسا آن را توسعه دادند . این بار هم مهندس سلیمان ساسون که رئیس انجمن کلیمیان وقت هم بود پله‌هایی را که در دو طرف بودند، حذف کرد و از پشت و بیرون ساختمان پلکان دیگری برای خانم‌ها تامین کرده و به فضای داخل افزود. ورودی مدرن‌تری طراحی شد و کنیسا به شکلی امروزی خود در آمد اما بلافاصله پس از بازسازی کنیسا دچار حریق شد . خسارت به سقف نخورد ولی تمام بدنه ساختمان سوخت و میز خطابه (میشکان) وسط کنیسه که از چوب گردو است و دورش نقاشی‌های بسیار زیبایی است، در اثر سوختگی آسیب دید. اما دوباره مرمت شد. حالا کترداوود کنیسه اصلی کلیمیان اصفهان است. چون یک حیاط بین ساختمان کنیسا و جداره خیابان فاصله انداخته است،ساختمان کنیسا نمود شهری بارزی ندارد.

از جمله تزئینات کنیسا ، تابلوی ده فرمان تورات است در انتهای سالن در وسط حخال است که قدمت آن با سال احداث کنیسا یکی است و خط آن به روبن دادا یا حاج اسحق ساسون منتسب است و در دو طرف درهای نفیس و زیبای چوبی با نقاشی گل و مرغ وجود دارد که طرح آن از مهندس ساسون و اجرای آن با کمک مهندس بخردی به دست آقایان نیروکار و مدنی از نقاشان أصفهان صورت پذیرفته و در آن توراتهايي قديمي با قدمتي حدود پانصد سال وجود دارد. نقاشی‌های میشکان چوبی وسط اثر ، استاد سید هاشم رشتیان است. تابلو نقاشی کوچکی اثر سلیمان ساسون طرح برداری شده از یک کتوبای قدیمی و آبرنگ‌کاری شده بر دیوار چپ نزدیک حخال است. همچنین این کنیسا لحم و کرسی منبت کاری شده نفیسی دارد که در مراسم بریت میلا مورد استفاده قرار می‌گیرد و داستان افسانه مانندی راجع به آن نقل شده که پیرزنی کلیمی(صنوبر ساسونس) در خواب می‌بیند که الیاهو هناوی ساخت لحم و کرسی کنیسا را به وی محول کرده‌ و چوب گردو و پول ساخت آن به دست تقدیر به پیرزن می‌رسد و به لحم و کرسی امروزی کنیسا بدل می‌شود.

از شالیح سیپورهای به نام و قدیمی این کنیسا می‌توان آقایان ابراهیم یوسیان، حاجی خداداد صدیق‌پور و پسرش حاخام سلیمان صدیق‌پور را نام برد.

این کنیسا چندین بار مورد نوسازی قرار گرفته و ساختمانهایی نیز برای مقاصد دیگر به آن اضافه شده است.

در شمال بنا، یک ساختمان سه طبقه وجود دارد که در سال ۱۳۶۲ ساخته شده است. طبقه فوقانی سالن بزرگی است که برای عروسی‌ها و جشن‌ها که تا قبل از ساخت مجتمع رفاهی مورد استفاده بود. در طبقه میانی دانش‌آموزان کلیمی درس دینی می‌خوانند. طبقه زیرزمین به فروشگاه کوچک و محل طبخ غذای کاشر اختصاص دارد.

اتاقک نگهبانی و محل استقرار مرحوم توران خانم روبروی این ساختمان بوده است. توران خانم زنی زحمت کش و امین است که سال‌های سال است که از خادمان کنیسا بوده‌است.

جنوب کنیسا قبلا جایگاه تنور مصاپزی و آمبولانس انتقال به ماما سارا بوده که در أواخر دهه ۶۰ ساختمان دو طبقه‌ای ساخته می‌شود که طبقه همکف آن باشگاه جوانان کلیمی أصفهان است.

برای دیدن تصاویر 360 درجه ای (پاناروما) لطفا کلیک کنید