مسعود هارونیان. فعال اجتماعی ، حقوقدان و از بنیانگذاران سازمان فرهنگی ایرانیان یهودی کالیفرنیا و مدارس تورت حییم . در سال 1301خورشیدی (1922 میلادی) در یک خانواده متدین یهودی در محله عودلاجان (سرچال) تهران پا به عرصه وجود نهاد.
پدرش حاجی یهودا هارونیان از تجار بهنام بود که در نوجوانی از کاشان به تهران کوچ نموده بود . مسعود هارونیان تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه آلیانس (اتحاد تهران) و دوران متوسطه را در کالج آمریکایی (البرز) به پایان رسانید، ضمن آنکه در محضر حاخام حییم موره، علوم دینی و زبان عبری را فرا گرفت . او پس از فارغ التحصیل شدن از دبیرستان بلافاصله در حجره پدرش در بازار تهران مشغول به کار شد. پس از هفت سال وقفه در تحصیلات، با همتی کمنظیر در دانشکده حقوق دانشگاه تهران ثبت نام نمود و در سال 1328 خورشیدی موفق به اخذ لیسانس در رشته حقوق و علوم سیاسی گردید.
او استعدادی خاص در یادگیری زبانهای خارجی داشت، چنانکه به زبانهای انگلیسی، فرانسه و عبری به خوبی احاطه داشت، همین تسلط به زبانهای خارجی و عشق به پژوهش و فراگیری دانش بود که در طی سالهای متمادی او را در انجام خدمات اجتماعی، امور فرهنگی و حقوقی موفق گرداند، ضمن آنکه با حفظ سنت، به خواست پدرش به شغل صادرات فرش ایران هم مشغول بود .
مسعود هارونیان به جهت کسب اعتبار و خوشنامی در میان صنف صادرکنندگان فرش، سرانجام به عضویت هیأت مدیره این صنف انتخاب شد و به دلیل اطلاعات حقوقیاش، در سمت کارشناس رسمی فرش به محافل حقوقی و دادگاهها برای اظهارنظر دعوت میشد .
وی در سال 1328 خورشیدی با همسرش پری کهن (خواهر زنده یاد یوسف کهن) ازدواج کرد و ماحصل این پیوند چهار پسر میباشد.
او پس از عضویت در انجمن کلیمیان تهران ، در کمیته حقوقی انجمن به شایستگی خدمتگزای کرد. بعدها به بت دین (دارالشرع) پیوست و در کنار زنده یاد یوسف کهن، شادروان حاخام یدیدیا شوفط، حاخام اوریل داویدی، حاخام اورشرگا و دیگر معارف جامعه انجام وظیفه نمود.
مسعود هارونیان در سال 1973 میلادی در تشکیل کمیته داوری و حل اختلاف انجمن شرکت کرد و به مقام ریاست آن نایل گردید. او نه تنها در حل و فصل بسیاری از اختلافات خانوادگی و مسائل مالی جامعه یهودیان فعالیت نمود بلکه در بسیاری از اختلافات میان کلیمیان و غیر کلیمیان حتی در ارتباط با مشکلات تجاری که ایجاد می شد، نقش مؤثری داشت، بهطوری که بسیاری از اختلافات میان یهودیان و غیر یهودیان را در خارج از ساعات کاری مورد رسیدگی و حکمیت قرار می داد.
او در اوایل دهه 1350 خورشیدی به ریاست هیأت مدیره کانون خیرخواه بیمارستان ( دکتر سپیر) برگزیده شد و تا قبل از حوادث سال 1357 (1979) ، دورانی که کانون خیرخواه با مشکل مالی جدی روبهرو شده بود، با تلاشی پیگیر جهت احیای بیمارستان، توانست نظر بسیاری از دولتمردان و خیراندیشان وقت جامعه را جهت همیاری به سمت این مرکز بهداشتی جلب نماید.
پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران مسعود هارونیان به همراه خانواده اش، تن به مهاجرت ناخواسته داد و رهسپار آمریکا گردید. دیری نپائید، پس از مستقر شدن در لس آنجلس به واسطه تسلط به زبان انگلیسی جهت انجام کارهای اداری و حل و فصل مسائل و معضلات مهاجرین جدید، داوطلبانه به عنوان رابطه آنان ودیگر سازمانهای یهودیان آمریکایی حضور فعالی از خود نشان داد.
ضمن آنکه جهت تأمین معاش زندگی در لس آنجلس به کار تجارت فرش اشتغال ورزید پس از مدتی در راستای حرفهاش در بازار فرش آمریکا از حسن شهرت بالایی برخوردار شد. او با تشکیل چندین نمایشگاه در U.C.L.A و سایر محافل علمی و هنری آمریکایی و با ایراد سخنرانی در هر فرصتی گامهای مهم و مثبتی را در راستای شناساندن هنر اصیل ایرانی به مردم آمریکا برداشت.
دیری نپایید به عضویت جامعه کارشناسان رسمی آمریکا در رشته فرش و نیز به عنوان کارشناس شرکت های بیمه درهمین امور پذیرفته شد.
مسعود هارونیان در سال 1978 میلادی با همکاری گروهی دیگر از خیراندیشان مهاجر یهودی سازمان فرهنگی ایرانیان یهودی کالیفرنیا را به عنوان اولین سازمان ثبت شده غیر انتفاعی پایه ریزی نمود و یکسال بعد از تأسیس این نهاد فرهنگی به عنوان رئیس هیأت مدیره انتخاب گردید، که نزدیک به یک ربع قرن در این مقام فعال بود. او اقدامات چشمگیری جهت اشاعه فرهنگ یهودیان ایران به ثمر نشاند که مهمترین آنان عبارتند از :
مذاکره با مسئولین دولتی جهت تسهیل در تمدید ویزای مهاجرت و اخذ اجازه کار برای دانشجویان و نیز اعطاء وام شرافتی به دانشجویان، بزرگداشت مفاخر ملی ایرانیان یهودی و تجلیل از معلمین، استادان و رهبران مذهبی- چاپ و انتشار کتب متعدد از مؤلفین مختلف، برگزاری سمینارهای علمی اجتماعی، فرهنگی وپزشکی، برگزاری مراسم مذهبی (روش هشانا و یوم کیپور) با سرمایه خودش همه ساله، ترتیب دادن برگزاری مسابقات قرائت توراه در میان نوجوانان که این امر تأثیر بهسزایی در حفظ سنت قرائت توراه مقدس با آوای سنتی یهودیان ایرانی بر جای گذاشت .مسعود هارونیان به موازات فعالیت های تجاری و اجتماعی، خدمات بشر دوستانه خود را در ابعاد گستردهتری افزایش داد.
او در دو دوره 1992-1991 به عنوان رئیس کلوپ روتاری ایرانیان رنچوپارک روتاری انتخاب گردید.
وی هنگامی که مهاجرت یهودیان ایرانی به لس آنجلس رو به افزایش بود با درک اهمیت حیاتی آموزش و فرهنگ یهود در آن برهه، پیشنهاد تأسیس سازمان فرهنگی به نام دوستداران مدارس تورت حییم را ارائه نمود و خود از بنیانگذاران آن نهاد فرهنگی گردید. نهادی که بعدها در زمره مراکز شاخص فرهنگی و مذهبی ایرانیان یهودی لس آنجلس قرار گرفت .
پس از ورود پروفسور آمنون نتصر به لس آنجلس، مسعود هارونیان در راستای فعالیتهای فرهنگی همکاری تنگاتنگی را با وی داشت.
وی به موازات فعالیتهای فرهنگیاش گاهی سخنرانیهایی را در نهادهای فرهنگی داشت و نیز مقالاتی را به مجلات فارسی زبان (شوفار) لس آنجلس و نیویورک ارائه مینمود .پس از چندی با جمع آوری آثار منشر شده خود مشتمل به مجموعهای از مقالات، سخنرانیها و زندگینامه تنی چند از شخصیتهای یهودی دوران معاصر در سال 2003 کتابی با عنوان مشاهیر یهود ایران در عرصه علمی در لس آنجلس منتشر کرد.
اگرچه این مرد خستگیناپذیر در 2004 بهطور ناگهانی فرزند ارشدش دان را از دست داده بود و در شرایط روحی نامساعدی بهسر میبرد، ولی از کوشش و تلاش خود باز نیاستاد و در سال 2005 (قبل از آنکه فوت کند) با همت و تلاش شبانه روزی کتاب دیگری مشتمل بر تاریخ ورود و حضور یهودیان در کالیفرنیا و اسنادی از فعالیتهایشان و شرح حال سازمان فرهنگی ایرانیان یهودی را با عنوان کارنامه یک ربع قرن خدمات فرهنگی و اجتماعی را منتشر کرد.
در کارنامه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی مسعود هارونیان، به پاس خدمات شایسته و در خور توجه ، به ویژه در لس آنجلس و به منزله مراتب قدردانی از او، نشانها و لوح های سپاس متعددی از مراکز فرهنگی یهودیان جهان به وی اهدا شد، که نشانگر بیش از نیم قرن خدمت به جامعه یهودیان ایرانی میباشد که بخشی از آنها عبارتند از :
دریافت لوح سپاس از صندوق ملی انجمن کلیمیان تهران،دریافت لوح از شهردار لس آنجلس و شهردار بورلی هیلز-و سپاس از سازمان فرهنگی ایرانیان یهودی- لوح خاتم «ده احکام» از طرف اعضاء هیئت مدیره سازمان فرهنگی- لوح و چکش ریاست کلوپ روتاری-لوح افتخار از مجلس سنای کالیفرنیا-
مسعود هارونیان در سال2006 میلادی در سن 84 سالگی دارفانی را وداع گفت.