یوال نوح هراری

یوال نوح هراری در فوریه 1976 در اسرائیل چشم بجهان گشود، وی فیلسوف، مورخ و نیز استاد گروه تاریخ دانشگاه عبری اورشلیم در قرن معاصر به شمار می رود .
وی دو کتاب پرفروش بین‌المللی «انسان خردمند» : تاریخ مختصر بشر و « انسان خداگونه» تاریخ مختصر آینده را نوشته است.
یوال هراری در یک خانواده‌غیرمذهبی یهودی از تباری لبنانی و اروپای شرقی در حیفا پرورش یافت. از 1993 تا 1998 در دو رشته‌ی تاریخ قرون وسطی و تاریخ نظامی در دانشگاه عبری اورشلیم تحصیل کرد. درجه‌ی دکترای خود را در 2002 از کالج جیزس آکسفورد دریافت کرد. از 2003 تا 2005 مطالعات پسادکتری را در جایزه‌ی تاریخ ادامه داد. یوال نوح هراری در سال 2000 در شهر آکسفورد در برنامه‌های مراقبه‌ی «ویپاسانا» شرکت کرد و از آن پس ویپاسانا به بخشی مهم از زندگی‌اش بدل شد. وی تالیف کتابش انسان خردمند را مدیون این تمرینات می‌داند و مراقبه را نوعی روش پژوهش می‌داند. هراری گیاه‌خوار است و از 2019 تا امروز از گوشی هوشمند استفاده نمی‌کند.
در سال 2002، با «دوست پسرش» “ایتسک یاحاو” آشنا شد و در کانادا با وی ازدواج کرد. یاحاو ، مدیر شخصی برنامه‌های یوال نوح هراری نیز هست. این زوج در حال حاضر نزدیکی اورشلیم زندگی می‌کنند.
یوال نوح هراری تا کنون کتاب‌ها و مقالات زیادی نوشته است. اما تخصصش در پژوهش در تاریخ جهان و جزئیات تاریخی است.
مشهورترین کتاب او یعنی انسان خردمند: تاریخ مختصر نوع بشر نخست در 2011 به زبان عبری و سپس در 2014 به زبان انگلیسی منتشر شد و تا امروز به بیش از 45 زبان ترجمه شده است. کتاب «انسان خردمند» روایتی تاریخی و علمی از پیدایش و تکامل انسان است. نویسنده با بررسی‌زیست‌شناسی و تاریخیِ انسان صدهزار سال پیش تا انسان امروزی، درک ما را از انسان و بشریت افزایش می‌دهد. هراری می‌گوید با این که انسان تا کنون کارهای شگفت‌انگیزی کرده است، همچنان ناخشنود و ناراضی است و نمی‌داند با این قدرتی که دارد چه کند. ما تبدیل به خدایان خودساخته‌ای شده‌ایم که به دنبال چیزی جز آسایش و شادی خود نیستیم و تازه هرگز هم به رضایت خاطر نمی‌رسیم. آیا چیزی خطرناک‌تر از خدایانِ ناخشنود و ولنگار که نمی‌دانند چه می‌خواهند وجود دارد؟
نسخه‌ی عبری این کتاب در اسرائیل بسیار پرفروش بوده و باعث شهرت او شده. فیلم سخنرانی‌های او درباره‌ی تاریخ به زبان عبری را تا کنون ده‌ها هزار نفر در رسانه یوتیوب دیده‌اند. کسانی چون “بیل گیتس” و “باراک اوباما” نوشته‌های یووال هراری را ستوده‌اند.
وی یک دوره‌ی تاریخ مختصر نوع بشر به زبان انگلیسی را به‌طور رایگان در اینترنت ارائه کرده.
کتاب دیگر یوال نوح هراری با عنوان «انسان خداگونه» تاریخ مختصر آینده در 2016 منتشر شد و به بررسی وضعیت‌های احتمالی آینده‌ی بشر اختصاص دارد. فرضیات اصلی یوال نوح هراری در کتاب انسان خداگونه این است که انسان احتمالاً در آینده گام‌های بلندی برای دستیابی به خوشبختی و جاودانگی و قدرت‌های خداگونه بر می‌دارد. هراری در ادامه‌ی کتاب نشان می‌دهد که این گام‌های چه آینده‌ای را برای انسان خردمند رقم می‌زند. یکی از احتمالات به نظر او این است که انسان روزبه ‌روز به سمت داده‌های بزرگ (Big Data) گرایش پیدا کند.
جدیدترین کتاب یوال نوح هراری به نام «21 درس برای قرن بیست و یکم» درباره‌ی مسائل و مشکلات امروز جهان است. این کتاب در 30 اوت 2018 منتشر گردید. در فصل دوم کتاب، یوال نوح هراری نشان می‌دهد که پیشرفت‌های فناوری و ماشین‌های خودکار، چگونه باعث بیکار شدن بیش‌ازپیش انسان‌ها شده است. همچنین برای مقابله با ناامنی‌های اقتصادی ناشی از بیکاری، تخصیص رقمی را به عنوان درآمد پایه‌ی جهانی برای هر شهروند فارغ از جایگاه شغلی فرد پیشنهاد می‌‌کند.
او در این کتاب‌ها به پرسش‌های مهمی درباره‌ی اختیار، آگاهی و هوش می‌پردازد. وی در تازه ترین کتاب‌های خود، پیش‌بینی می‌کند که «در قرن آینده، انسان خردمندی که می‌شناسیم به کلی از عرصه‌ی گیتی کنار خواهد رفت.» در بخشی از کتابش چنین آمده .
تلاش آدمیان برای حفظ جان و افزایش طول عمر چنان موفقیت‌آمیز بوده که جهان‌بینیِ ما به شدت تغییر کرده است. در حالی که ادیان سنتی زندگی اخروی را منبع اصلیِ معنا می‌دانستند از قرن هجدهم به بعد ایدئولوژی‌هایی مثل لیبرالیسم، سوسیالیسم و فمینیسم اصلاً به زندگی پس از مرگ توجه نکردند. وقتی یک کمونیست می‌میرد دقیقاً چه اتفاقی برایش رخ می‌دهد؟ بعد از مرگ چه بر سرِ یک سرمایه‌دار می‌آید؟ برای یک فمینیست چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ جست‌وجو در آثار کارل مارکس، آدام اسمیت یا سیمون دوبووار برای یافتن پاسخی به این پرسش‌ها بی‌فایده است. یوال نوح هراری در دهه اخیر با رسانه های جهانی، پژوهشگران و شخصیت های علمی مصاحبه های متعدی انجام داد که با اسقبال بی نظیری روبرو گردید . او باور های خود را این چنین بیان کرده است .
امروز نگرش کاملاً متضادی حاکم است. هر وقت عده‌ی زیادی بر اثر وقوع فاجعه‌ای مثل تصادف قطار، آتش‌سوزی در آسمان‌خراش یا توفان جان خود را از دست می‌دهند این امر را حادثه‌ای قابل پیشگیری و ناشی از قصور و کوتاهی انسان می‌شماریم و نه مجازات الهی یا بلای طبیعیِ اجتناب‌ناپذیر. اگر شرکت راه‌آهن در بودجه‌ی ایمنی خست به خرج نداده بود، اگر شهرداری مقررات بهتری را درباره‌ی سوانح آتش‌سوزی وضع کرده بود و اگر دولت سریع‌تر امدادرسانی کرده بود، جان این آدم‌ها نجات پیدا می‌کرد. در قرن بیست و یکم، مرگ تعداد زیادی از آدم‌ها خودبه‌خود به اقامه‌ی دعوی و دادخواهی و تحقیق و تفحص می‌انجامد.
نگرش ما به بیماری‌های همه‌گیر نیز همین طور است. هر چند بعضی از وعاظ مذهبی بی‌درنگ ایدز را مجازات الهیِ همجنس‌گرایان می‌شمردند اما چنین دیدگاه‌هایی منحصر به حاشیه‌نشینان دیوانه‌ی جامعه‌ی مدرن بود و اکنون اکثر مردم شیوع ایدز، ابولا و دیگر بیماری‌های همه‌گیرِ اخیر را ناشی از کوتاهی و قصور سازمانی می‌دانند. ما تصور می‌کنیم که انسان به دانش و ابزار لازم برای مهار چنین بیماری‌هایی مجهز است، و اگر با این همه بیماری واگیرداری گسترش یابد، این امر ناشی از بی‌کفایتی مسئولان است نه خشم و غضب الهی. کووید 19 هم از این قاعده مستثنا نیست. هنوز در بحبوحه‌ی این بحران به سر می‌بریم اما هر کسی دارد تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازد. کشورهای مختلف یکدیگر را متهم می‌کنند. سیاستمداران رقیب مسئولیت را مثل نارنجک بی‌ضامن به یکدیگر حواله می‌دهند.
هم‌اکنون کتاب های هراری در ایران ممنوع‌الچاپ هستند و نسخه‌های الکترونیکی شان در نرم‌افزارهای کتاب الکترونیکی قانونی نیز از تابستان ۱۳۹۸ حذف شدند. در ۲۰ آبان ۱۳۹۸ اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، بدون بیان دلیل، فروش کتاب‌های یووال نوح هراری را در سراسر کشور، ممنوع اعلام کرد

جوایز و افتخارات یوال نوح هراری
یوال نوح هراری در سال‌‌های 2009 و 2012 به دلیل «خلاقیت و اصالت آثار» دوبار موفق به دریافت جایزه‌ی پولونسکی شده است. همچنین در 2011 به دلیل نگارش مقالاتی درباره‌ی تاریخ نظامی، جایزه‌ی انجمن تاریخ نظامی مونکادو را دریافت کرد. هراری در 2012 مفتخر به عضویت در فرهنگستان علوم اسرائیل شد.

کتاب‌های انتشار یافته یوال نوح هراری
21 درس برای قرن بیست و یکم
انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده
انسان خردمند: تاریخ مختصر نوع بشر
تجربه‌ی نهایی: کشفیات میدان جنگ و شکل‌گیری فرهنگ مدرن جنگ از سال 1450-2000 عملیات‌های ویژه در عصر شوالیه‌گری از سال 1100- 1550 میلادی
خاطره‌ نگاری‌های نظامی در رنسانس: جنگ، تاریخ و هویت، از سال 1450 تا 1600

برگرفته از یادداشت های لئا دانیالی