منوچهر کوهن

منوچهر کوهن در سال 1323 خورشیدی (1944 میلادی) در یک خانواده متدین یهودی در تهران چشم به جهان گشود. پدرش فرج اله کوهن و مادرش زهره بنداود کوهن که همواره در امر تعلیم و تربیت فرزندانشان ، جدی و کوشا بودند.
منوچهر کوهن تحصیلات ابتدایی را از پنج سالگی در مدرسه آلیانس (اتحاد) آغاز نمود و دوره متوسطه را در سال 1341 در دبیرستان البرز با کسب رتبه اول ریاضی در استان مرکزی (تهران) به پایان رساند و موفق به دریافت جوایز و لوح تقدیر از نخست وزیر وقت علی امینی شد ، ضمن آنکه او طی دوران تحصیل در مقاطع ابتدایی و متوسطه بارها موفق به اخذ رتبه اول و نیز دریافت تقدیر نامه و جوایز شده بود.
منوچهر کوهن پس از توفیق یافتن در کنکور، سال 1341 خورشیدی در دانشکده معماری دانشگاه تهران پذیرفته شد. او در سال 1345 موفق به اخذ لیسانس معماری گردید و به عنوان دانشجوی ممتاز و نمونه در مراسم دانشگاه تهران بحضور شاه معرفی و مدال و تقدیرنامه دریافت نمود. همچنین دو سال بعد موفق به اخذ فوق لیسانس معماری با درجه عالی از دانشگاه تهران شد. ضمن آنکه بخاطر موفقیت های علمی اش در طی تحصیلات آکادمیک و ارائه پروژه ای به نام (مرکز بین المللی جوانان برای صلح جهانی و تفاهم) مورد توجه و تأیید شخص شاه قرار گرفت. دیری نپائید بدعوت ریاست دانشکده پلی تکنیک تهران با سمت استادیار معماری به تدریس در این دانشکده مشغول شد .همچنین به عنوان مدرس ساختمان در استخدام هنرسرای عالی فنی تهران درآمد.
مهندس منوچهر کوهن در سال 1341 به خدمت سربازی اعزام گردید و بعنوان سرپرست قسمت جانمائی و محوطه سازی در شرکت ملی ذوب آهن ایران دوران خدمت خود را سپری نمود.
منوچهر کوهن فعالیت های فرهنگی را هنگام نوجوانی با عضویت در تشکیلات آموزشی (هخالوتص) آغاز نمود. در سال 1338 خورشیدی به عضویت کادر مرکزی این سازمان برگزیده شد و طی یازده سال فعالیت خدمات شایسته ای درگسترش و اشاعه اهداف این سازمان در دیگر شهرهای ایران انجام داد. همچنین در ایجاد (خانه جوانان یهود تهران) نقش مؤثری ایفا نمود . درسال 1340 از طرف معاونت نخست وزیری، طی حکمی سرپرستی این نهاد فرهنگی به وی ابلاغ گردید.
مهندس کوهن در سال 1351 با همکاری دکتر باروخ بروخیم و سایر دوستان فارغ التحصیل (برگزیدگان تحصیل کرده یهودی) “جامعه فارغ التحصیلان یهود ایران” را بنیان نهاد و به عنوان اولین دبیر جامعه فارغ التحصیلان برگزیده شد. همزمان اقدام به تأسیس شرکت مهندسین مشاور لابیرانت نمود و در مقام رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل، با حفظ سمت های دولتی در ارتش و انتخاب شدن به عنوان مهندس مشاور در وزارت آموزش و پرورش اقدام به عقد قرارداد های مهم در راستای طراحی واحد های مسکونی (شهرک سازی) در اطراف تهران نمود.
منوچهر کوهن در سال 1351 با همسرش فلورا از خانواده دکتر بقراط صفایی پیوند زناشویی بست، ماحصل این ازدواج دو فرزند دختر می باشد. همزمان در راستای فعالیت های مهندسی ، او در مسابقه طراحی کنیسای زرگریان و مدرسه اتحاد نو (امیرآباد) شرکت نمود، پس از انتخاب و برنده شدن طرح وی توسط آلیانس فرانسه ، منوچهر کوهن داوطلبانه و بطور رایگان به عنوان مهندس مشاور، مسئولیت کامل طراحی و عملیات ساختمانی از آغاز تا پایان پروژه را طی هجده ماه عهده دار بود.
پس از تکمیل موفقیت آمیز پروژه مجتمع فرهنگی عبداله زرگریان، در سال 1353 خورشیدی او در مقام آرشیتکت منتخب انجمن کلیمیان تهران، بنا بر دعوت دکتر کامران بروخیم رئیس هیأت مدیره کانون خیرخواه، مسئولیت ، بازسازی و ایجاد بخش های مدرن و جدید بیمارستان دکتر سپیر به وی واگذار گردید. و پس از سه سال تلاش بدون آنکه در سرویس دهی بیمارستان وقفه ای ایجاد گردد، این پروژه در سال 1356 با موفقیت پایان گرفت.
سال 1357 پس از وقوع انقلاب اسلامی، بسیاری از مسئولین و دست اندرکاران جامعه کلیمی از پست های خود کناره گیری کرده بودند، اکثر نهادهای فرهنگی و اجتماعی تعطیل و یا دستخوش تغییر و تحولات بنیادی قرار گرفتند، با بروز جنگ تحمیلی ایران با عراق و فرآیند بلاهای فزاینده آن، رفته رفته جوی نا امن و احساس ترس و بلاتکلیفی در جامعه کلیمی حاکم شده بود خیلی ها قصد مهاجرت داشتند و نیز ، هرج و مرج و اعدام هاهم بنوبه خود، شتاب بیشتری به امر داده بود.
در تجدید انتخاباتی که در اردیبهشت 1357 انجام گرفت، منوچهر کوهن رسماً به عضویت هیأت مدیره انجمن کلیمیان به ریاست مهندس عزیز دانشراد پذیرفته شد و در مقام نایب رئیس انجمن به انجام وظیفه پرداخت، شش ماه بعد به علت انصراف و استعفای بعضی از اعضای هیئت مدیره انجمن منجمله مهندس عزیز دانشراد که بخاطر انتخاب وی به عنوان نماینده جامعه کلیمیان در مجلس قانونگذاری خبرگان، مجبور به ترک مقام خود از انجمن گردید. از اینرو انتخابات دیگری صورت گرفت و منوچهر کوهن با حفظ سمت قبلی ، به ریاست موسی آزادگان مشغول به فعالیت شد. از جمله فعالیت های وی در طی این مدت عبارتند از :
* کمک به جمع آوری و اهداء مبلغ بیش از چهل و یک میلیون ریال از طرف جامعه کلیمیان تهران، بابت کمک به جبهه های جنگ با عراق .
* همکاری در جهت انتخاب نماینده یهودیان در مجلس خبرگان که منجر به انتخاب مهندس عزیر دانشراد گردید.
* حضور در جلسات مهم برای بررسی موضوع قانون قصاص در ارتباط یا اقلیت های دینی.
* تلاش همه جانبه برای جلوگیری از تعطیل شدن مدارس یهودی در شبات و موعدیم.
* پیگیری برای رفع ممنوعیت خروج یهودیان از کشور.
* قبول مسئولیت به عنوان مهندس مشاور جهت بازسازی شهر شوش که در جریان جنگ با عراق به شدت مورد صدمه و تخریب قرار گرفته بود.
* مذاکرات با مسئولین جمهوری اسلامی (آیت اله بهشتی، آیت اله رفسنجانی، رئیس جمهور رجایی و آیت اله قدوسی) در ارتباط با آزادی زندانیان کلیمی به ویژه آزادی محکومین به اعدام.

مهندس منوچهر کوهن اواخر بهار 1363 در دفتر کارش، از سوی دادستانی انقلاب به اتهام همکاری با آمریکا ، اسرائیل و غارات بیت المال بازداشت و به زندان فرستاده شد. او پس از 9 ماه تحمل زندان انفرادی، تعزیر و شلاق در حالیکه طبق حکم حاکم شرع کلیه اموال غیر منقولش مصادره شده بود، در اواخر زمستان در شب پوریم، بطور معجزه آسایی از زندان آزاد گردید و به خانه بازگشت. . او پس از آزادی به پیشنهاد و دعوت برخی از خیراندیشان جامعه در انتخابات انجمن کلیمیان شرکت نمود، و به جهت محبوبیت فراوانی که میان جامعه کلیمیان کسب کرده بود، مجدداً در سال 1364 خورشیدی به عضویت هیأت مدیره انجمن به ریاست پرویز یشایایی انتخاب گردید.
منوچهر کوهن فعالیت های اجتماعی خود را در ابعاد محدودتری پیگیری می نمود و سعی بر آن داشت در بعضی از مسائل کمتر دخالت کند، او با گسترش فعالیت های فرهنگی تلاش می نمود از یکسو دلمشغولیاتی در زمینه شعر و ادبیات برای خود فراهم کند و از سوی دیگر در پی حفظ و صیانت آداب و رسوم یهودیت و استقرار فرهنگی اصیل، در جامعه یهودی ایران بود. سال 1368 خورشیدی انتخابات انجمن کلیمیان برگزار شد و مهندس منوچهر کوهن مجدداً به عضویت هیأت مدیره انجمن به ریاست پرویز یشایایی پذیرفته شد و تا پایان سال 1372 در این سمت فعالیت می نمود.
منوچهر کوهن در سال 1373 (1994 میلادی) زادگاهش را بر خلاف میل باطنیش ترک گفت و به آمریکا مهاجرت نمود.
نا گفته نماند مهندس کوهن در عرصه ادبیات فارسی قلمی توانا و حضوری فعال دارد، او با توانایی هایی که از خود به نمایش گذاشت توانست در بین ادیبان و شعرا معاصر جامعه یهودی، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص دهد. سیزده سالگی آغازی بود برای سرودن شعر و نیز نوشتن اولین داستان کوتاه خود با نام (مکافات) ، بعدها به موازات فعالیت های مهندسی و عام المنفعه هرازگاهی با شرکت در محافل ادبی و سرودن شعر بر محفوظات خود می افزود. او اولین شعر بلند خود را با نام (نوروز در مرداب) با تأیید و پیشنهاد “مهدی اخوان ثالث” شاعر نامی ایران در مجله آدینه تهران در نوروز 1367 به چاپ رساند، دیری نپایید انجمن ادبی با نام (شعر سه شنبه) را تأسیس نمود و ماهانه در دفتر کارش جلسات آنرا تشکیل داد. بتدریج با گردهمایی ادیبان و شعرای صاحب نام در این جلسات، انجمن ادبی (شعر سه شنبه) به قوی ترین گروه ادبی تهران مبدل گردید. مهندس منوچهر کوهن اولین کتاب شعر خود را با نام (ذوق حضور) در سال 1368 به زیر چاپ برد و یکسال بعد دومین اثر ادبی خود را در 190 صفحه با نام (درآوار دریا) منتشر کرد.
او پس از ورود به آمریکا در سال 1994 میلادی، در لس آنجلس مستقر شد، اگر چه در ابتدا فضای غربت، اختلاف فرهنگ ، زبان و بیکاری با روحیه وی سازگار نبود، اما بهرتقدیر تا حدودی بر مشکلات فارغ شد و توانست به زندگی خود سرو سامانی دهد و در رشته مورد علاقه اش (آرشیتکت ساختمان) به تحصیل بپردازد. ضمن آنکه به موازات تحصیل رشته معماری، اقدام به گرفتن مدرک مشاور سرمایه گذاری در امور املاک را هم نمود تا شانس خود را برای بدست آوردن موقعیت کاری بهتر در بازار آمریکا بیشتر کند.
دیری نپایید فعالیت های فرهنگی و اجتماعی خود را هم آغاز نمود، وی در سال 1996 میلادی سومین مجموعه شعر خود را با نام (برای که بسرائیم) را در 135 صفحه منتشر نمود، همزمان در نشریه ایرانشهر، نقدی راجع به کتاب جدید الانتشار پروفسور آمنون نتصر به چاپ رساند او همچنین در نشریات فارسی زبان از جمله مجلات آدینه، دنیای سخن، گردون، نشریه چشم انداز، شوفار و کوروش بزرگ مقالات متعددی در زمینه های نقد ادبی و مسائل اجتماعی و تاریخی منتشر کرد و مدتی نیز مسئولیت بخش شعر و ادب مجله هفتگی ایرانشهر را نیز بر عهده داشت .او با عضویت و همکاری در نهادهای فرهنگی یهودی، شرکت در سمینارها و جلسات ادبی، سخنرانی و مصاحبه های تلویزیونی تلاش نموده تا دِین خود را در راستای اهداف فرهنگی به جامعه یهودی ادا کند.
مهندس منوچهر کوهن در سال 1996 میلادی با مجتمع فرهنگی نصح ایسرائل قرار دادی جهت نگارش و تدوین کتابی راجع به خاطرات رهبر مذهبی کلیمیان (حاخام یدیدیا شوفط) منعقد نمود. ناگفته نماند این قرار داد با درخواست و حمایت (مئیر عزری) انجام گرفت موضوع آن حول محور تاریخ معاصر یهودیان ایران می باشد.بالاخره او پس از 5 سال تلاشی پیگیر، ساعت ها مصاحبه با جناب حاخام و چندین بار ویرایش در سال 2001 میلادی، موفق شد کتاب فوق را تحت عنوان (خاطرات جناب حاخام یدیدیا) در 400 صفحه منتشر نماید. و در کارنامه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی خود این اثر را به ثبت برساند.
مهندس منوچهر کوهن ، پس از مدتی در همین راستا جهت بررسی بیشتر و انکشاف در ارتباط با مسائل مهاجرت ایرانیان اقدام به تأسیس بنیاد “آرشو ملی” نمود. همچنین در سال 2010 او به یکی از آرزوهای دیرینه خود جامع عمل پوشاند و با تأسیس کتابخانه خصوصی و گردآوری مجموعه ای از کتاب های نفیس و ارزشمند فارسی، این فرصت را ایجاد نمود تا راه برای برگزاری جلسات، شب شعر سمینارها با حضور شخصیت های پژوهشگر و فرهیخته هموار شود. از او چندین کتاب که مجموعه‌ای است از اشعارش بجا مانده که آخرین آن تحت عنوان «سرزمین من، بانوی من» در سال 2021 منتشر گردید و از آنجا که وی عاشق ایران بود بسیاری از سروده ها در وصف سرزمین ایران است. شعر معروف او ” کورش آسوده مخواب ” با صدای فریدون فرح اندوز در شب بزرگداشت کورش اجرا شد .
مهندس کوهن در سال 2021 بر اثر تصادف رانندگی دچار مشکلات فراوانی شد که شوربختانه هیچوقت نتوانست به بهبودی کامل برسد .
مهندس منوچهر کوهن، مهندس معمار، شاعر، نویسنده و فعال فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بامداد روز چهارشنبه 26 اکتبر 2022 در غربت و در بین اعضای خانواده جان به جان آفرین تسلیم کرد .