حاخام موسي زرگري

حاخام موسی زرگری ملقب به آدون زرگری، یکی از شخصیت های فرهنگی معاصر که با عشقی عمیق و پشتکاری خستگی ناپذیر، بیش از نیم قرن از عمر شریف خود را صرف تدریس زبان عبری، علوم مذهبی یهود، ترویج توراه و نیز تربیت فرزندان جامعه یهودی ایران نمود.
وی در سال1302 خورشیدی مطابق با 5684 عبری در شهر کرمان در یک خانواده متدینچشم به جهان گشود.
پدر ایشان حاخام حزقیا از علمای روحانی کرمان به شمار می رفت، با وجود آن که نسبتا تهی دست بود، اما در تربیت و تحصیلات دینی فرزندانش بسیار مصمم و جدی بود و با وجود کمبود امکانات در آن دوران حاخام حزقیا، موسی را در سن پنج سالگی جهت فراگیری اصول دین و شریعت یهود به مکتب خانه فرستاد. (ناگفته نماند آن زمان در بسیاری از شهر های ایران امکانات تحصیلی یا بسیار محدود بود و یا اصلا وجود نداشت.)
در دهه سال 1310 در زمان صدارت رضاه شاه پهلوی، به جهت آن که تحصیلات فارسی اجباری شده بود، موسی زرگری در سن دوازده سالگی وارد دبستان شد. همزمان مادر جوانش را از دست داد، و این شوکی شدید بود که برای موسی نوجوان تحمل بی مادری سخت و سنگین بود، بطوریکه از ادامه تحصیل سربازد. یک سال بعد با اصرار اطرافیان دوباره به مدرسه بازگشت. پس از پایان تحصیلات ابتدائی، بلافاصله وارد کار شد، مدتی را در یک تجارتخانه کوچک به کار منشی گری گذراند، سپس در دکان برادرش به پارچه فروشی مشغول شد.
در سال 1323 خورشیدی به خدمت ارتش احضار گردید و در بیمارستان ارتش به خدمت مشغول شد. طی آن دوران وی اوقات فراغت را به طور افتخاری، در دبستان گنج دانش کرمان که توسط اوتصر هتورا بنیاد نهاده شده بود به تدریس زبان عبری می پرداخت.
پس از خاتمه سربازی به مدت دو سال، رسما مشغول تدریس گردید. موسی زرگری در سال 1328 با همسر خود به نام دبورا از خانواده زربابلی ازدواج نمود، حاصل این پیوند شش پسر می باشد. پسران ایشان همگی همانند پدر به دنبال کارهای فرهنگی رفتند، راو داوید زرگری مدیریت مدرسه دخترانه و پسرانه تورت حییم، در لس آنجلس را انجام می دهد و راو یوسف زرگری ضمن تدریس مسئولیت موسسه بنی توراه را عهده دار می باشد.
حاخام موسی زرگری سه ماه پس از ازدواج به اتفاق همسرش راهی تهران شد و موقتا سکنی گزیدند، اما گویی دست سرنوشت طور دیگری رقم زده بود که آنان در تهران ماندگار شوند.
دیری نپائید وی به عنوان معلم زبان عبری و تعلیمات دینی یهود رسما به استخدام انجمن فرهنگی اوتصر هتورا، به مدیریت شادروان هاراو ییسحاق مئیر لوی در آمد و از سال 1329 تا پایان 1352 خورشیدی در مدارس یهودیان، منجمله مدرسه گنج دانش سه راه طرشت، گنج دانش فخر آباد، فخردانش، مدارس آلیانس (اتحاد) و هنرستان ارت تهران و حتی کلاس های امریکن جوینت به تدریس و آموزش جوانان یهودی پرداخت، همچنین وی طی مدت ده سال مسئولیت سرپرستی اردوهای تابستانی خردسالان و نوجوانان را عهده دار بود.
آدون زرگری ضمن تدریس همانند یک دانشجو، از هر فرصتی برای بالا بردن سطح معلومات خویش بهره جست، به دفعات همراه سایر معلمین زبان عبری در سمینار های آموزشی و تعلیم تربیت، در داخل و خارج از کشور شرکت می نمود. وی به شغل معلمی عشق می ورزید و برای باور بود که شغل معلمی، حرفه ی مقدسی است و نمی توان از طریق آن ثروتمند شد.
شوخ طبعی یکی از حضایل برگزیده وی بود، او آگاه از هدف خود با صبر و حوصله فراوان پذیرای هر دانشی آموز با هر گونه شخصیت و طرز فکر بود و با عشق محبت توراه را در دل ها بارور می ساخت.
در سال 1352 خورشیدی وی به عضویت هیئت مدیره انجمن فرهنگی گنج دانش منصب گردید وبه عنوان بازرس فرهنگی و آموزشی، در مدارس و آموزشگاه های یهودی تهران پذیرفته شد.
آدون زرگری را می توان یکی از پیشکسوتان در امر ترجمه متون عبری و کتب مذهبی به شمار آورد وی با همیاری ماشاالله رحمان پور موفق شد پنج جلد توراه را همراه با هفطارای مربوط به هر پاراشا و هفطارای اعیاد و ایام خاص را به زبان فارسی ساده و قابل فهم ترجمه کند و با کمک انتشارات انجمن فرهنگی اوتصر هتورا در سال 1364 به چاپ رسانید.
علاوه بر آن وی جزو تیم مترجمین فرهنگ لغات عبری به فارسی و نیز فارسی به عبری حییم بوده که طی مدت هشت سال در این امر با استاد سلیمان حییم همکاری می نمود. از دیگر خدمات ارزنده ربای زرگری، ایجاد کلاس های عبری برای بزرگسالان و آموزش علوم دینی و توراه برای دانش آموزانی که در مدارس غیر یهودی تحصیل می کردنند و با توراه و مباحث دینی آشنایی نداشتند.
بدین منظور، ابتدا در کنیسای رفیع نیا در ساعات بعد از ظهر، اقدام به تشکیل این کلاس ها نمود. سپس در سال 1358 به دعوت مرحوم ملایوسف دیلمانی، مسئولیت تشکیل کلاس های عبری را در محل کنیسا لویان را پذیرفت.
ربای زرگری در سال 1372 به جهت ملحق شدن به دیگر اعضای خانواده اش به یروشالیم مهاجرت نمود. وی پس از سروسامان پیدا نمودن، بلافاصله به مطالعه و ارائه خدمات اجتماعی و فرهنگی مشغول شد و به جهت آنکه همکیشان ایرانی بتوانند به کتب و متون عبری دسترسی داشته باشندو با زبان قابل فهم خود به مطالعه و آموزش آنها بپردازند کتب مذهبی بسیاری را به زبان فارسی ترجمه نمود.ضمن آنکه با سعی و اهتمام ایشان کنیسایی به نام “میشکان مشه” در منطقه گیلو در شهر مقدس یروشالیم بنا گردید.
حاخام زرگری (آدون مشه زرگری) پس از طی عمری پر بار و در خور تحسین با خدمات شایسته مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در سن 84 سالگی در سی ام ماه تیشری 5768 مطابق با دوازدهم اکتبر 2007 در یروشالیم جان به جان آفرین تسلیم نمود.
دیگر آثار ترجمه شده ای وی عبارتند از:
1- کتاب آرامش روح
2- کتاب روش زندگی
3- کتاب در مورد حنوکا
4- کتاب ربی عقیوا (سرگذشت ملت یهود در عصر بین همیقداش دوم)
5- کتاب عصبانیت هرگز
6- کتاب مزامیر حضرت داود (تهیلیم)
7- کتاب نماز و نیایش (صسدور تفیلا لمشه)
8- کتاب بوستنای
9- کتاب آگولار
10- ترجمه چندین متون و نشریه مربوط به قوانین دینی (هلاخا) و دانستنی های روزمره