چشم بد یا چشمزخم یا چشم حسد (به انگلیسی Evil Eye، به یونانی: Mάτι، ایتالیایی: malocchio، عبری: עין הרע) یک نفرین یا افسانه خرافی است که از یونان باستان و روم سرچشمه میگیرد و گمان میرود چشمزخم باعث بدشانسی یا رخداد بد میشود. بسیاری از فرهنگها معتقدند که دریافت چشم بد باعث بدبختی یا صدمه ای خواهد شد، در حالی که دیگران معتقدند نوعی نیروی ماورا الطبیعه است که نگاه بدخواهانه کسانی را که خواهان آسیب رساندن به دیگران (به ویژه بی گناهان) هستند میاندازد یا منعکس میکند. طلسمها یا تعویذهای ایجاد شده برای محافظت در برابر چشم بد نیز اغلب «چشم زخم» نامیده میشوند. تکرارهای قدیمی نماد اغلب توسط سرامیک یا خاک رس انجام میشد، با این وجود، تولید دانههای شیشه ای در مدیترانه تقریباً در سال ۱۵۰۰ پیش از میلاد، دانههای شیطانی که با فونیقیها، یونانیها، رومیها و عثمانی رواج پیدا کردند. آبی به احتمال زیاد مورد استفاده قرار گرفت زیرا ایجاد آن نسبتاً آسان بود، با این وجود چشمهای زخمهای مدرن میتوانند طیف وسیعی از رنگها باشند.
ایده بیان شده با این اصطلاح باعث میشود که فرهنگهای مختلف اقدامات محافظتی را علیه آن دنبال کنند، در حالی که حدود ۴۰٪ از مردم جهان به چشم بد اعتقاد دارند. این مفهوم و اهمیت آن در میان فرهنگهای مختلف بسیار متفاوت است، اما به ویژه در مدیترانه و آسیای غربی بسیار برجسته است. این ایده چندین بار در ادبیات ربانی یهودی ظاهر شدهاست. این باور بهطور گستردهای در میان بسیاری از قبایل و فرهنگهای مدیترانه ای و آسیایی گسترش یافته بود. جاذبهها و تزئینات با نمادهای چشم مانند معروف به nazars، که برای دفع چشم بد مورد استفاده قرار میگیرد، یک دید معمول در سراسر قبرس، یونان، ایتالیا، آلبانی، پرتغال، برزیل، اسرائیل، اتیوپی، جورجیا، ارمنستان، آذربایجان، الجزایر، الجزایر، تونس، لبنان، ترکیه، فلسطین، مصر، اردن، عربستان سعودی، بنگلادش، ایران، عراق، نپال، پاکستان، مناطقی از هند، یوتا، مراکش، جنوب اسپانیا، مناطقی از مکزیک، مالت، مونتهنگرو، رومانی، مقدونیه شمالی، بلغارستان، بالکان، شام، افغانستان، سوریه و بحرین، و به یک سوغات محبوب در بین گردشگران تبدیل شدهاست. از دیگر تعویض کنندگان و طلسمات معروف که برای دفع چشم بد استفاده میشود، همسا است، در حالی که ایتالیا (به ویژه ایتالیای جنوبی) از جذابیتها و ژستهای منحصر به فرد دیگری برای دفاع در برابر چشم شیطان استفاده میکند، از جمله قرنیه، سیماروتا و نشانه شاخها در حالی که چشم مصری هوروس نمادی مشابه از محافظت و سلامتی است، طلسم چشم شیطانی یونان بهطور خاص در برابر نگاه بدخواه محافظت میکند.