شادروان دکتر روح الله سپیر:
پایه گذار موسسات بهداشتی ،فرهنگی و اجتماعی یهودیان ایران 1322-1290

کانون خیرخواه

درمانگاه کانون خیرخواه در سال 1321 در محل کنیسا ملا حنینا افتتاح شد. آن تشکل کوچک به یاری حداوند و نیت خیر بنیانگزاران و جامعه یهودی و کمک مقطعی یهودیان خارج از کشور، رفته رفته گسترش یافت و از همان ایام تمام امکانات بهداشتی و درمانی بدون در نظر گرفتن رنگ پوست، نژاد و مذهب در اختیار تمامی هموطنان قرارگرفت. دهه 1320 بود، گروهی متشکل به نام کانون جوانان یهودی ایران به ریاست بنژامین نهورای در یک گردهمایی، دکتر رحیم کهن یکی از اعضای کانون که بارها ناظر بر وضع رقت بار بیماران یهودی و نیز شاهد بر رفتار خشونت بار و توهین آمیز نسبت به آنان در بیمارستان ها بود توجه به بهداشت و کمک به بیماران سرگردان و تحقیر شده یهودی را نیز در برنامه های کانون جوانان پیشنهاد نمود که با نظر موافق سایر اعضا به تصویب رسید.
دیری نپایید دکتر رحیم کهن با تشریح اهداف کانون به دوستش دکتر سپیر از وی دعوت به عضویت و همکاری در کانون می نماید، دکتر سپیر مشتاقانه از این امر استقبال می کند و عضویت را می پذیرد.
در اولین جلسه با حضور دکتر سپیر، ریاست کانون به وی واگذار می‌گردد.
نخستین حرکت، آشنا کردن مستمندان بر اهمیت بهداشت و نظافت، سپس با تهیه مقدمات درصد یافتن پایگاهی برآمدند.
در بین محل های پیشنهاد شده، کنیسای ملاحنینا انتخاب گردید و با همکاری یوسف ملمد (مسئول کنیسا) مقدمه پایه گذاری اولین پایگاه به عنوان یک مرکز درمانی که مظهر شکل گیری خدمات اجتماعی بود با همت چند جوان به نام کانون خیرخواه به سرپرستی دکتر روح ا… سپیر انجام گرفت و با قراردادن چند صندلی ویک میز و یک نیمکت ساده، رسما کار خود را آغاز نمودند.

مراسم کلنگ زنی درمانگاه کانون خیرخواه (آذر 1321)
استاد عزیز بنا، دکتر ناصر اخترزاد، دکتر رحیم کهن، دایی یعقوب مصابند، عبدالله یوم طوب، حاج شعبان شمس، دکتر روح الله سپیر، مهندس بنژامین نهورایی

پس از مدتی از محل دریافت کمک مالی طرح احداث 4 اطاق در همکف صحن حیاط کنیسای ملاحنینا و یک سالن اجتماعات در طبقه دوم آن پی ریزی شد.
به خاطر مراجعات روزافزون بیماران و زیاد شدن مراجعین، کمبود دارو و کمبود وسائل پزشکی و امکانات محدود پذیرش بیماران مشکلات و دشواری ها روز به روز بیشتر محسوس می شد. بار دیگر کانون جوانان با کمک های مردمی و اشخاص خیراندیش موفق شد.
در سال 1321 بی هیچ ادعا و کسب منفعت در قطعه زمینی مشرف بر خیابان سیروس اولین کلنگ درمانگاه کانون خیرخواه را بر زمین بکوبد و در آن شرایط سخت کاری بزرگ و تاریخی انجام دهند.
بدون تردید خدمات بی دریغ و تحسین برانگیر بنیانگزاران کانون خیرخواه فراموش شدنی نخواهد بود و نام زنان و مردانی که با حداقل امکانات، کمر همت بستند و این نهاد خیریه را بنا نهادند در تاریخ جامعه یهودیان ایران به نیکی ثبت شده است. در همین اثنا دامنه آتش جنگ جهانی دوم به ایران هم سرایت نمود و ارمغان شوم آن مرگ، قحطی، تاخت و تاز، نا امنی و سرایت بیماری ها به ویژه بیماری تیفوس و تیفوئید که سرزده به هرخانه ای خصوصا بی‌غوله های محله عودلاجان (سرپولک) تهران را سرکشید و خانواده های عیالوار یهودی، فشرده در زوایای تنگ و تاریک کوچه پس کوچه های سرچال، بی بهره از هرگونه بهداشت، سخت هدف هجوم بیماری های مسری قرار گرفتند.
فعالیت دکتر سپیر در سال های اولیه تاسیس درمانگاه کانون خیرخواه، در محل کوچک کنیسای ملاحنینا در جهت مبارزه با اپیدمی تیفوس آغازی اوج داشت.
وی بی پروا بی هیچ ترس و تردید، برای نجات جان مردم محروم جنوب تهران به ویژه محله عودلاجان به مبارزه با افریت مرگ که سایه گسترده بود شخصا اقدام نمود. با وجود آنکه خود به بیماری تیفوس مبتلا شد، تا آخرین لحظه دست از مبارزه برنداشت. اما به علت ضعف شدید ناشی از کار زیاد، نتوانست با مرگ مبارزه کند و جان به جان آفرین تسلیم نمود. پیش از مرگ فقط یک وصیت نمود، نگذارید درمانگاه خیرخواه از هم فرو بپاشد.
دکتر سپیر با فدا کردن جان خود بنیادی را بنا کرد که امروز این نهاد خیریه، مایه سرافرازی و غرور تاریخی یهودیان ایران در سرتاسر جهان می باشد.
اولین هیئت مدیره کانون خیرخواه در سال 1320 :
مهندس بنژامین نهورایی، دکتر رحیم کهن، مهندس ربیع الی، مهدی محبوبیان، دکتر ناصر اخترزاد، خانبابا ذهابیان، یدیدیا ربانی، یوسف حقانی، عزت ا… سلیمی، نعمت ا… شهرآرا، نعمت ا… گبای، ابراهیم میزراحی، دکتر روح ا… سپیر (رئیس هیئت مدیره)

پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در سال 1357، هیئت مدیره کانون خیرخواه با تغییر نام بیمارستان کوروش کبیر به دکتر سپیر مرحله تازه ای را آغاز کرد، و با تلاشی مستمر، بیمارستان را در ردیف یکی از بهترین نهادهای بهداشتی درمانی خیریه در ایران قرار داد و هر روز خود را موظف به انجام خدمات کاملتر به مراجعین دانست.
در سال 1362 به علت تراکم زیاد مراجعه کنندگان به بیمارستان، برای ارائه خدمات بیشتر به بیماران، هیئت مدیره کانون خیرخواه اقدام به ساختن محلی جدید برای درمانگاه انجام داد و ساختمان مشتمل بر 30 اطاق برای مطب و کلینیک برای پزشکان آماده بهره‌برداری نمود. همچنین خانه ای را در ضلع شمالی به مساحت 400 مترمربع خریداری گردید که به بخش اورژانس و بعضی تاسیسات بیمارستان اختصاص داده شد.
سال 1364 با احداث ساختمان جدید در قسمت شمالی بیمارستان، درمانگاه ها از ساختمان قدیم به ساختمان جدید منتقل شد و بخش زنان به شکل کنونی مستقل گردید.
ضمن آنکه بخشی جهت انبار فنی بیمارستان در قسمت غربی احداث شد. در همین سال با خرید ملک دیگری جنب شرق بیمارستان، ساختمان جدیدی جهت رختشویخانه، خیاط خانه، تاسیسات، اکسیژن مرکزی، سردخانه و موتورخانه برق احداث گردید، ضمن آنکه طبقه فوق این ساختمان در صورت نیاز آماده بهره برداری است.
امکانات بیمارستان به طور عه در سال های انقلاب و جنگ تحمیلی در خدمت مجروحین انقلاب و جنگ تحمیلی قرار گرفت و این سهم کوچکی از تعهد جامعه یهودیان به هموطنان خود بوده که همواره مورد تشویق و قدردانی مسئولین جمهوری اسلامی ایران قرارگرفته.
سال 1370 به جهت فرسودگی های پیش آمده ناشی از گذشت زمان، بیشترین بخش های بیمارستان و تجهیزات درمانی، اطاق های عمل و پارا کلینیک ها نوسازی گردید.
سال 1380 هیئت مدیره بیمارستان سپیر تصمیم تجهیز نمودن بیمارستان به بخش های ICU و CCU نمود و این امر با کمک انجمن کلمیان تهران و تنی چند از یهودیان خیراندیش در داخل و خارج از کشور در سال 1383 تحقق یافت و بخش قلب بیمارستان با به خدمت گرفتن متخصصین کارآزموده آغاز به کار کرد. ضمن آنکه خدمات ارزنده مرحوم دکتر یوسف جواهری به طور موثر کارساز بوده است.
سال 1384 در راستای نوسازی بیمارستان کار احداث تصفیه خانه فاضلاب در بیمارستان پایان گرفت و مورد بهره برداری قرار گرفت.
هم اکنون بیمارستان دکتر سپیر با وسعت 3900 متر مربع دارای 102 تحت بیمارستانی با حداقل 50 اشغال می‌باشد که متوسط اشغال تخت در بیمارستان های ایران 35 است، وضع کنونی بیمارستان از جمیع جهات در شرایط قابل قبولی قرار دارد.
درمانگاه زنان و زایمان، قلب و عروق، داخلی، جراحی عمومی، ارولژی، گوش و حلق و بینی، جراحی مغز و اعصاب، اورتوپدی، کودکان، اعصاب و روان و ادیومتری مورد مراجعه بیماران است و در بخش های اورژانس CCU، ICU و زنان و زایمان، داخلی اطفال و جراحی های عمومی و تخصصی بیماران بستری، مورد مداوا قرار می گیرند.
بخش مددکاری بیمارستان با بسیاری از نهادهای خیریه و خدمات و مساجد اطراف و سرای سالمندان یهودی و سایر نهادهای جامعه یهودیان در ارتباط است و خدمات خود را به تمام نیازمندان مراجعه کننده بعد از کارشناسی و شناسایی کامل انجام می دهد.
مهد کودک بیمارستان در خدمت شاغلین در بیمارستان قرارگرفته و به کودکان کارمندان سرویس می دهد.
پاراکلینیک های بیمارستان، آزمایشگاه، رادیولوژی، فیزیوتراپی، داروخانه، آشپزخانه عمومی و کاشر، رختشویخانه، خیاطخانه، CSR، نمازخانه و تعاونی مصرف از قسمت های دیگر فعال در بیمارستان دکتر سپیر می باشد.
بیمارستان دکتر سپیر طبق اوامر درج شده در کتاب توراه

“همنوعت را مانند خودت دوست بدار”

با خدمات خیریه خود به هموطنان غیریهودی به عنوان یک نهاد برجسته و نشانگر تمدن و فرهنگ ایرانی و ارزش های والای یهودیت، در سرتاسر گیتی نامی آشنا می باشد.

سردر بیمارستان دکتر سپیر مشرف بر خیابان سیروس
(مصطفی خمینی)

نمای خارجی ساختمان بیمارستان سپیر مشرف بر خیابان سیروس سابق ( مصطفی خمینی) با وسعت 3900 متر مربع
بهار 2009

سالن انتظار کانون خیرخواه
1966

The waiting room of the charity center

آموزش مسائل بهداشتی به مادران در محل کانون خیرخواه
1343 خورشیدی

اواسط جنگ جهانی دوم که بیماری های واگیردار در ایران شیوع پیدا کرده بودند، و نیز به ویژه یهودیان محله عودلاجان هم در معرض بیشترین تهدید تلفات قرار گرفته بودند، به علت شیوع تیفوس و تیفوئید و کمبود مراکز ضدعفونی کننده البسه و خرابی حمام سرچال و حمام اسحق شیرازی در محله، مردم از لحاظ نظافت و بهداشت عمومی در مضیقه شدید قرار گرفته بودند از یک سو به درخواست های کمک از انجمن مبارزه با تیفوس جوابی داده نشده بود.
از سوی دیگر یهودیان را به حمامهای مسلمانان راه نمی دادند و بودجه هم جهت ساخت حمام ویژه کلیمیان هم وجود نداشت. لذا با پی گیری دکتر رحیم کهن طی ملاقاتی که با وزیر بهداری وقت دکتر مرزبان انجام داد، طی دستوراتی یهودیان اجازه گرفتد که روزهای چهارشنبه از حمام عمومی زنانه و مردانه سنگلج استفاده کنند. یکسال بعد سلیمان سنه در خیابان سیروس اولین حمام مدرن ویژه یهودیان را ساخت.

برگرفته از یادداشت های جهانگیر بنایان

توزیع شیر رایگان به خانواده هادر محل کانون خیر خواه
1343 خورشیدی

بیماران در انتظار نوبت ملاقات در محل کانون خیر خواه
1964 میلادی

مراسم اعطای گواهی فارغ التحصیلی بهیاران
از سمت چپ: خانم ملحیه کشفی(خواهر دکتر سپیر)- مهمان خارجی آقای فدر- دکتر فروزان- ابن موسی و مادام کروپاخ
1962

مراسم اعطای گواهی فارغ التحصیلی بهیاران در محل کانون خیر خواه
1343 خورشیدی

جشن فارغ التحصیلان بهیاران اموزشگاه کانون خیرخواه وابسته به سازمان بانوان یهود ایران سال 43-44

معاینه خرد سالان توسط بهیاران بیمارستان کانون خیر خواه
1964

کلاس های آموزشی بهیاران و مادران در محل بیمارستان مرحوم آقای دکتر مطلوب متخصص اطفال و خانم کهن متخصص بهداشت محیط

خدمات بهداشتی و عیادت بیماران، توسط بهیاران در منازل افراد تحت پوشش بیمارستان 1345-48

عیادت پرستار کانون خیر خواه از خانه ای در ضلع غربی محله 1343

بیماران در ساعت ملاقات
طبقه دوم بحش زنان
1341

گسترش ساختمان قدیمی کانون خیر خواه
1343 خورشیدی

بازدید خانم آنا الینور روزولت همسر رییس جمهور فقید آمریکا همراه با سفیر آمریکا در ایران و تنی چند از شخصیت های امریکن جوینت 1959

امضای دفتر یادبود توسط خانم آنا الینور روزولت

افتتاح بخش جدید زنان و جراحی توسط فرح پهلوی 1348

هیت مدیره از راست به چپ: آقای تابان- آقای فروزان- دکتر پر کهنا( ریسس بیمارستان)- یدید صیون- خانم دکتر برال- آقای ذهابیان 1348

ایراد سخنرانی حاخام اوریل در افتتاح بخشی از بیمارستان دکتر سپیر
خرداد 1374

بازدید از بیمارستان
سمت چپ داود القانیان – دکتر پر کهنا – ناشناس

ریس و پرسنل ارشد کانون خیر خواه
1343-1345

هیت مدیره بیمارستان سپیر در مراسم روز پرستار

هیت مدیره بیمارستان دکتر سپیر همراه با جمعی از کارکنان و پزشکان 1373

مراسم پنجاهمن سالگرد فوت دکتر سپیر در کنیسای کوروش
1372

حضور شخصیت های جامعه در مراسم پنجاهمی سالگرد فوت دکتر سپیر در کنیسای کوروش 1372

بازدید حجت الاسلام مهدی کروبی (ریسس مجلس) از بیمارستان دکتر سپیر سال 1372

بازدید شهردار منطقه 12 از بیمارستان دکتر سپیر :
رییس بیمارستان آقای دکتر مره صدق و تی چند از اعضای هیت مدیره – آقای اسکندر میکاییل- آقای هارون یشایایی – و خانم فرنگیس حسیدم
1385 خورشیدی