نام کتاب : شرحی بر دلالت الحائرین
نویسنده : شیرین دخت دقیقیان
ناشر : بنیاد ایران هارامبام
سال انتشار : 2011- لس آنجلس
تعداد صفحات : فصل دوم،282 صفحه
موضوع: فلسفی،عرفانی
در عصر هارامبام که سرگردانی قوم به هجرت رفته ی یهود، یأس و افسردگی به بار آورده بود، آگاهی و آموزش توراه نیز در جوامع رو به افول بود. جنبش های انحرافی موعودگرا اوج گرفته و بسیاری در هذیان و خیال باطل و برخی خرافت فرو رفته بودند. جمع کثیری نیز از دنیای خارج کاملاً منزوی شده و گروهی اندیشه را رها و خود را در چهارچوب هلاخا محدودو محصور ساخته بودند. در چنین دوران آشفته ای که نیاز به یک هادی بزرگ و روشنی بخش،محسوس بود، رامبام ظهور کرد و قامت روحانی یهود را مجدد برپا نمود؛رهبری که حصار ایمان و توراه را مستحکم نمود و آن را از گزند طوفان جها مصون داشت. او در عین گشودن دریچه هایی از تابش نور دانش و فرهنگ زلال جهانی، موفق شد تا پراکندگی اندیشه ی یهودی در غربت را زیر یک بافت به وحدت برساند. رامبام این آگاهی را با نگارش کتاب فلسفی دلالت الحائرین ، آشکار و به دنیای خرد عرضه نمود.
این کتاب فروریزنده ی دیوارهای بی اعتمادی بین دین و علم و هموار کننده ی جاده های نور در عالم اندیشه است. او کوشیده تا بین دو جهان بینی به ظاهر غریب، آشتی داده و آن دو را در هماهنگی قرار دهد. به جرأت می توان گفت که انتشار این اثر، فصل جدیدی را به طور اعم در تفکر دینی-فلسفی و به طور اخص در حیات معنوی یهود رقم زده است. اثر وی که هر چند حدود هشتصد سال پیش نگارش یافته، اما هر خداجوی اهل خرد، در هر زمان آن را چون منبع آب حیات یافته و بسیاری از نایافته های خود را خواهد یافت. ربی مشه بن مایمون در این اثر، تسلط خود بر بلندای اندیشه را که تا ژرفای عمیق روح انسانی رسوخ می کند، به نمایش گذاشته است.
او کمال معنوی را همچون رشد جسمانی، تدریجی می داند و می گوید که رسیدن به شناخت واقعی، نیاز به تعلیم و تربیت در طول زمان دارد. چنان چه قوم یهود نیز، کمال معنوی خود را تدریجاً کسب نموده است. خلاصه ی کلام آن که دلالت الحائرین کامل کننده ی قدرت عقلانی و نقش دهنده ی دانش در قالب شریعت یهود و ایمان توحیدی است.
توانایی لازم جهت ترجمه ی این اثر بس عمیق و فلسفی، محدود به تبحر و استادی در شناخت زبان ها نمی باشد و مترجم باید با مفاهیم فلسفی، تاریخی، فقهی و ادبی فرهنگ یهود و همچنین فلسفه به مفهوم عام و جهانی آن آشنا بوده و از تجربه ی کافی در هنرروان نویسی برخوردار باشد. چنان چه وقتی ابن تیبون به ترجمه ی کتاب مشغول بود، هارامبان به او توصیه و تأکید نمود که مبادا به ترجمه تحت الفظی بپردازد، بلکه باید ضمن وفاداری کامل به متن، اصالت موضوع را محفوظ بدارد و در عین حال، پس از فهم دقیق، مفاهیم را به درستی و بدون انحراف به خواننده انتقال دهد.
مدت مدیدی بود که لزوم ترجمه ی این کتاب به زبان فارسی و برای استفاده ی فارسی زبانان حس می شد و جای خوشبختی است کهپس از سال ها انتظار، شخصیت بارز ، فرهیخته و مطلع، سرکار خانم شیرین دخت دقیقیان با شایستگی، این رسالت خطیر را به عهده گرفته و با همت، شهامت و پشتکار، آرزوی دیرینه ی جامعه ی دوستداران خرد را برآورده نموده است. باشد که اقشار مختلف جامعه با استقبال از این کتاب بی نظیر و مطالعه ی دقیق، عمیق، آهسته و پیوسته آن به کمالات عقلانی، اخلاقی و توحیدی تقرب یابند.