خسرو ناقی

خسرو ناقی در خرداد ماه 1325 خورشیدی (1946 میلادی) در یک خانواده یهودی متدین و فرهنگ دوست پا به عرصه وجود نهاد .
پدر وی، حبیب اله ناقی از اولین فارغ التحصیلان دانشکده حقوق دانشگاه تهران، و نیز از وکلای خوشنام و پرکار جامعه کلیمیان و بنیانگذار کانون فرهنگی یهود بود. جد پدری او مرحوم سلیمان ناقی، تاجری موفق و نخستین وارد کننده کارخانه قرص ساز، منجمله داروی آسپرین به ایران بود.
جد مادری وی شلمو کهن صدق ملقب به سلطان سلیمان، از خیراندیشان شاخص جامعه کلیمیان و از صاحب منصبان ژاندارمری بود و با وجود داشتن مشغله های فراوان بیشترین سالهای عمرش را به فعالیت های عام المنفعه در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی سپری نمود. شلمو کهن صدق یکی از تاریخ نویسان «فارسیهود» به شمار می رفت، مدیریت کل مدارس «اوتصرهتورا» را نیز عهده دار بود، همچنین وی بنیانگذار تقویم چهارگانه ادیان توحیدی(یهودی، زرتشتی، مسیحی و اسلامی) بود.
خسرو ناقی تحصیلات ابتدایی و سیکل اول دبیرستان را در مدرسه اتحاد (آلیانس)، سیکل دوم را در دبیرستان فخر رازی در رشته ادبی به پایان رسانید. سپس در سال 1342 در آزمون دانشگاه تهران در رشته حقوق قضایی پذیرفته شد و در سال 1347 با کسب رتبه خوب، موفق به اخذ دانشنامه آن گردید و بلافاصله به خدمت ارتش اعزام شد.
خسرو ناقی پس از دوران خدمت وظیفه، تحصیلات عالیه خود را در دوره فوق لیسانس حقوق ادامه داد و در سال 1350 به کارآموزی رسمی وکالت دادگستری (کانون وکلای دادگستری ایران) مشغول شد. سپس در سال 1352 موفق به دریافت پروانه وکالت پایه یک دادگستری گردید.
خسرو ناقی فعالیت اجتماعی خود را، ضمن تحصیلات دانشگاهی به لحاظ علاقه به خدمات فرهنگی و اجتماعی، در سازمان دانشجویان یهود آغاز نمود. وی در کمیته های ادبی و هنری آن سازمان مشارکت و سخنرانی هایی در زمینه ی شعر و ادبیات و حقوق اجرا کرده است وی همچنین با مطالعه به سبک شاعران متقدم و متأخر به سرودن شعر نیز همت گماشت . مدتی هم داوطلبانه به گویندگی در برنامه جوانان رادیو ایران اشتغال ورزید.
از سال 1350 تا 1357 در سازمان حفاظت محیط زیست با سمت کارشناس حقوقی و سپس معاون مدیریت حقوقی به خدمت مشغول بود، همزمان نیز در آموزشگاه عالی محیط زیست، مبانی حقوق و حقوق محیط زیست را تدریس می کرد.
پس از استعفاء از آن سازمان مستقلاً در دفتر کار خود به ادامه شغل وکالت دادگستری پرداخت، وی در این سمت همواره جهت احقاق حقوق دیگر شهروندان ستمدیده و دادخواهی از مظلومان همت ورزید.
پس از وقوع انقلاب اسلامی و رد شدن اعتبارنامه اسحق فرهمند، اولین نماینده منتخب یهودیان در انتخابات مجلس شورای اسلامی، خسرو ناقی با پیشنهاد دوستان و در پی تقاضای جمعی از خدمتگزاران جامعه کلیمیان در انتخابات میان دوره ای شرکت نمود و با اخذ 7/76 درصد آرا (بدون حضور رقیب انتخاباتی) توانست در سال 1360 بعنوان نماینده کلیمیان ایران به مجلس راه یابد. گفتنی است، از بدو مشروطیت و تأسیس مجلس در ایران ، خسرو ناقی جوانترین شخصیتی بوده که به عنوان نماینده به مجلس راه یافته است.
خسرو ناقی پس از ورود به مجلس به عنوان عضو کمیسیون امور اداری و استخدامی کار پذیرفته شد و با دیگر اعضاء کمیسیون مسئولیت های خطیری را پیگیری نمود. بدون تردید دوره نمایندگی خسرو ناقی در مجلس اسلامی، یکی از پر مشغله ترین دوران نمایندگی اقلیت های کلیمی به ویژه بعد از انقلاب بهمن 57 و حاکمیت جمهوری اسلامی به شمار می رود. زیرا ورود خسرو ناقی به مجلس مقارن بود با جنگ تحمیلی ایران با عراق و بروز بلای فزاینده جنگ ، از سوی دیگر فعالیت های گروه های ضد انقلاب، اغتشاشات شکل گرفتن ترورها، اعدام ها و کارشکنی ها، که باعث ایجاد جوی نا امن شده و جامعه کلیمیان ایران نیز از این امر مستثنی نمانده بود. اکثر مسئولین و دست اندرکاران جامعه کلیمی از پست های خود رسماً کناره گیری کرده بودند و نهادهای فرهنگی و اجتماعی دستخوش تغییرات شده بود.
نا آگاهی های اکثر به اتفاق همکیشان از سیاست ها و خط مشق جمهوری اسلامی و دست آوردهای آن در قبال اقلیت های دینی، باعث بلاتکلیفی و آشفتگی خیال آنان از آینده شده بود، به عبارتی سایه ای از بیم و هراس بر جامعه حکفرما بود ضمن آنکه تب خروج شهروندان یهودی از موطنشان، روز به روز اوج بیشتری به خود می گرفت .
در آبان ماه 1360 (با وجود آنکه اعتبارنامه خسرو ناقی به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده بود) از طرف مدیر کل وقت سازمان آموزش و پرورش تهران دستورالعمل بیست ماده ای در رابطه با مدارس اقلیت های دینی (مسیحی، کلیمی و زرتشتی) ابلاغ گردید، که طبق آن اوصولاً وجود مدارس اقلیت های دینی نفی شده بود، با توجه به اینکه مفاد این دستورالعمل با اصل مصوبه در قانون اساسی جمهوری اسلامی در حفظ حقوق فرهنگی اقلیت های مذهبی در تضاد بود، لذا خسرو ناقی به اتفاق دیگر نمایندگان اقلیت های مذهبی فعالیت هایی را جهت حل این مشکل آغاز نمودند. منجمله این فعالیت ها انجام تماس ها و ملاقات هایی با ریاست دیوان عالی کشور، وزرای آموزش و پرورش، دادگستری و سایر مسئولین مملکتی بود که ماحصل این تلاش ها منجر به صدور دستورالعمل دیگری شد که کلیه مفاد بخشنامه مذبور کان لم یکن اعلام گردید.
از مهم ترین فعالیت های خسرو ناقی، تشکیل رسمی دارالشرع (بت دین) مرکزی کلیمیان ایران با همیاری روانشاد «حاخام اوریل داویدی» که منجر به قطع دخالت افراد و ارگان های غیر مسئول در امور دینی کلیمیان گردید و همین امر باعث شد از سوی نمایندگان اقلیت های دینی درخواست هایی در همین راستا، جهت ثبت مالکیت بر مدارس خود که اکثراً موقوفات خاص همان اقلیت ها بود انجام گیرد. همچنین برخورداری از آزادی های فرهنگی و دینی، آداب و سنن در مدارس اقلیت ها، حفظ تعطیلات خاص مذهبی، داشتن معلمان و دبیران اقلیت ها جهت تدریس در مدارس اقلیت ها، همراه چند خواسته دیگر به مدیر آموزش و پرورش ارائه گردید. که با تلاش و فعالیت های مستمر در این زمینه، بسیاری از خواسته های بحق فرهنگی و آموزشی محقق گردید و به اجرا درآمد به ویژه کلیه شنبه ها (شبات) مدارس کلیمی تا پایان دوره نمایندگی خسرو ناقی تعطیل بود. دیگر اقدام وی در جهت اعطای مرخصی مذهبی به کلیمیان، اعم از دانش آموزان، دانشجویان، کارکنان دولت و پرسنل نظامی در اعیاد و مناسبت های مذهبی بود که با موافقت مسئولان امر مواجه و به اجرا درآمد، همچنین اقدام به جمع آوری و اهدای کمک های نقدی و جنسی کلیمیان ایران جهت نوسازی و بازسازی مناطق جنگ زده کرد .
تقاضای عفو معدود زندانیان کلیمی از جمله محکومین دادسرای انقلاب اسلامی مشهد که با تلاش های وی همگی آنان مورد عفو قرار گرفتند و آزاد شدند . ضمناً آزادی یک نفر از همکیشان که در یکی از شهرستان ها به واسطه جوسازی و شهادت ناحق، حکم اعدام او صادر شده بود، که به واسطه مجاهدت ها و پیگیر های ممتد خسرو ناقی، حکم اعدام او لغو و بلافاصله آزاد گردید. همچنین اقدامات لازم جهت برطرف نمودن مشکلات ورود و خروج قانونی کلیمیان ایران که از بدو انقلاب به واسطه برخی سوءتفاهم ها و برداشت های ناصحیح باعث بوجود آمدن محدودیت ها و موانعی در این مورد شده بود.
از دیگر اقدامات خسرو ناقی هنگام تصدی نمایندگی در مجلس «دوره اول» :
* تشکیل کانون فرهنگی و هنری کلیمیان جهت معرفی استعدادهای فرهنگی، هنری و علمی در سطح کشور و زدودن این شایعه نادرست که کلیمیان ایران کمتر اهل علم و هنر هستند و بیشتر به امور مادی می پردازند.
* تشکیل و ارتقاء امور ورزشی جوانان کلیمی و تشویق آنان برای شرکت در رقابت های ورزشی به ویژه در بین سایر اقلیت ها .
* همکاری مستمر با انجمن کلیمیان تهران و دیگر نهادها در رابطه با مشکلات حقوقی و قضایی و حل و فصل آنها .
* عضویت در کمیته املاک انجمن کلیمیان و اقدام در رفع موانع موجود، تثبیت مالکیت انجمن بر املاک خود و مصرف درآمدهای حاصله در امور خیریه و عام المنفعه .
* شرکت در کمیته حل اختلاف کلیمیان ایران به منظور حل و فصل دعاوی و مشکلات زناشویی همکیشان و انجام راهنمایی های لازمه در زمینه امور حقوقی آنان .
* تعطیل نگاهداشتن مدارس کلیمیان در شنبه ها (شبات ها) به ویژه هنگام صدارت نمایندگی وی در مجلس شورای اسلامی .
* اقدام در جهت اولویت بخشیدن به ثبت نام دانش آموزان کلیمی در مدارس خود، صرف نظر از هرگونه محدودیتی .
* انتشار خبرنامه، حاوی خلاصه مهمترین اقدامات انجام شده، سخنرانی ها و اطلاعیه های رسمی در رابطه با مسئولیت های محوله.
خسرو ناقی در سال 1360 تن به ازدواج ناموفق می دهد، اگر چه ماحصل این پیوند یک دختر بود، اما بعد از هشت سال منجر به جدایی گردید.
خسرو ناقی در سال 1363 به خدمت خود پایان داد و مجدداً در دفتر خود مشغول به کار وکالت گردید، اما کماکان به عنوان مشاور حقوقی در خدمت جامعه فعالیت نمود. ضمن آنکه بیشتر اوقات فراغت خود را در انجمن های ادبی و فرهنگی، فعالیت می نماید و در راستای آن هرازگاهی به برگزاری سخنرانی و سمینار می پردازد وی اخیراً تصمیم به انتشار سروده های خویش گرفته است .