موسی کرمانیان فرزند شموئیل و شاه جهان ،در سال 1301 خورشیدی (1922 میلادی ) درخانواده ای یهودی و متدین در شهر تهران  محله عودلاجان چشم به جهان گشود .

موسی کرمانیان تحصیلات خود را در مدرسه آلیانس و دبیرستان ایرانشر به پایان رسانید ، سپس در ادامه تحصیلات به دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران راه یافت و در سال 1328 خورشیدی موفق به اخذ درجه لیسانس در رشته علوم سیاسی گردید .

در بحبوبه جنگ جهانی دوم ، پدر او «شموئل کرمانیان» بر اثر ابتلاء به بیماری تیفوس دار فانی را وداع گفت . موسی به عنوان فرزند ارشد ، مسئولیت اداره و تأمین معاش مادر و نه خواهر و برادر کوچکتر را عهده دار می شود .

او ضمن اداره امور کسبی پدر خود در کرج ، و در بحران اقتصادی دوران جنگ تحصیلات دانشگاهی خود را ادامه می دهد و با کمک دائی اش به شغل آزاد روی می آورد . ابتدا در زمینه های مقاطعه کاری و بعدها به واردات لوازم کشاورزی مشغول می شود . و در مدت کوتاهی توانست موفقیت های قابل توجهی را کسب کند .

موسی کرمانیان در سال 1327 خورشیدی (1949) با همسرش «عزیزه» از خانواده حاخامی پیوند زناشوئی بست ، ماحصل این ازدواج یک فرزند دختر و دو پسر می باشد . در این میان سام کرمانیان راه پدر را همچنان دنبال نموده . او در سمت رئیس کل فدراسیون یهودیان ایرانی و عضویت در چند کمیته فدراسیون یهودیان آمریکایی در لس آنجلس نقش سازنده و فعالی را از خود نشان داده است .

موسی کرمانیان فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی را از اول جوانی به عنوان بنیانگذار باشگاه برادران آغاز نمود . (آغاز جلسات در سالن دبیرستان کوروش در کوچه هاتف برگزار گردید )

او شخصاً در سمت ریاست این انجمن ادبی ، با برپائی جلسات و سخنرانی های علمی ، طبع و توزیع مقالات اخلاقی و ارشادی در مقام بسط دانش نوجوانان و جوانان برآمد . ضمن آنکه بعضی از آثار نوشتاری خود را در مجله (ایسرائل) به سر دبیری دکتر رحیم کهن ارائه می نمود . عشق و علاقه به نوشتن به ویژه درباره مردم ، بعدها انگیزه ای شد که موسی کرمانیان مجله عالم یهود را بنیاد گذارد و خود شخصاً مسئولیت سر دبیری آن را هم عهده دار شود .

بعد از حادثه تیر اندازی « میر فخرائی » به محمدرضا شاه در 11 بهمن 1327 (1949) بنا بر تصمیم دولت وقت ، کلیه ی سازمانها و احزاب منحل گردید و متعاقباً این امر منجر به تعطیل اجباری باشگاه برادران شد .

معهذا موسی کرمانیان از پای ننشست و پس از گذشت چند سال ، با همکاری منوچهر امیدوار موفق شد « کانون کوروش کبیر » یکی از مراکز مهم فرهنگی جوانان کلیمی را در تهران پایه گذاری کند . دیری نپائید انعکاس فعالیتهای این کانون آموزشی برای جوانان باعث گردید ، بسیاری از نهادهای فرهنگی و مذهبی در تهران و دیگر شهرهای ایران شکل بگیرند .

از اقدامات مهم موسی کرمانیان ، مسافرت به کلیه شهرها و دهات یهودی نشین ایران بود . دستاورد  این سفرها کسب اطلاعات وسیع از وضع و موقعیت اجتماعی کلیمیان بود که در سلسله مقالاتی با نام « یهودیان ایران » در نشریه های جامعه کلیمیان منتشر می شد .

موسی کرمانیان با عشق و نبوغ فرا و اینکه در انجام خدمات فرهنگی و اجتماعی ، به ویژه در ارتباط با جامعه کلیمیان از خود نشان داد ، توانست نام خود را به عنوان یکی از افراد شاخص و خیر اندیش جامعه کلیمی ثبت نماید .

موسی کرمانیان به صورت « رهبری از نسل جدید » با مطالعه و تحقیقات مداوم فعالیتهای مطبوعاتی ، آشنایی و گفت و شنود با جوامع یهودیان جهان ، شرکت در کنفرانسها و کنگره های فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی بین المللی ، او را فردی آگاه بصیر و شناخته شده و سرشار از عشق جلوه داده بود .

او به زبانهای فارسی ، فرانسه و انگلیسی آشنایی کاملی داشت و محکم و منطقی می نوشت به فصاحت و روانی سخن می گفت و با ادب و نرمی به مباحثه می پرداخت . موسی کرمانیان سالها ( 1350 الی 1340 ) از اعضاء شاخص و فعال انجمن کلیمیان تهران به شمار می رفت و به عنوان سفیر و نماینده جامعه کلیمیان ایران در اکثر کنگره های جهانی یهودیان دنیا شرکت می جست و با سخنرانی های مستدل و منطقی خود برای یهودیان ایران حسن شهرت و اعتباری خاص ایجاد می نمود . او کشور و ملت ایران را عاشقانه دوست داشت و به خاطر اعتلای نام ایران در جوامع یهودی جهان تلاشی بی وقفه و خستگی ناپذیر می کرد تا این کشور باستانی را با ریشه های اصیل انسانی و تاریخ درخشانی که پشتوانه آنست به جهانیان معرفی کند .

از این رو ، به خاطر وسعت فکر و نظریات جالبی که ابراز می داشت به عنوان یکی از اعضای اصلی هیئت اجرائی کنگره جهانی یهود انتخاب شد .

موسی کرمانیان چندین دوره به عضویت انجمن کلیمیان تهران انتخاب گردید . او در را ایجاد و تشکیل اولین انجمن کلیمیان انتخابی با رای مستقیم و آزاد مردم کلیمی سهم بسزائی داشت و در این راه مبارزات دامنه داری کرد . او در عین حال یکی از مبارزان سرسخت راه تجدید نظر در حقوق زنان جامعه یهودی ایران بود . ضمن آنکه در بهینه سازی وضع اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی جامعه کلیمیان بسیار فعال بود . بدین منظور با سران خیر اندیش جامعه به ویژه میرزا موسی خان طوب دکتر آقا جان طوب ، نجات اله رعنان ، دکتر حبیب لوی ، حاج حبیب القانیان ، ابراهیم موره ، یوسف کهن ، سلیمان حییم ، حاخام یدیدیا شوفط ، جمشید کشفی و بسیاری دیگر از دست اندرکاران جامعه مستقیماً در ارتباط بود .

نیز همچنین یکی از شخصیت های موثر و کارآمدی بود که در نجات و تأمین آزادی یهودیان کشورهای عربی به ویژه یهودیان عراقی خدمات بس موثر شایسته و پر ارجی عرضه نمود . موسی کرمانیان نویسنده ای توانا ، مترجمی چیره دست بود . از این رو نوشتارهای او منطبق با خلقیات و روحیات مردم جامعه ، مورد قبول و احترام همگان بود . نخستین اثری که او از خود بجا گذاشت ترجمه و انتشار کتابی بود به نام صهیونیسم نوشته « الکس باین » که با مهارتی خاص و شیوا این ایدئولوژی تاریخی سیاسی را برای فارسی زبانان ارائه نمود .

موسی کرمانیان قبل از وقوع انقلاب اسلامی در ایران ، در اروپا بسر می برد .پس از وقوع انقلاب ، تن به مهاجرت ناخواسته می دهد ، او به اتفاق همسرش در سال 1980 ، نزد فرزندانشان که در آمریکا تحصیل می نمودند ملحق می شود و در شهر لس آنجلس سکنا گزید .

دیر نپائید به واسطه مشاهده مشکلات ایرانیان مهاجر ، در امر گرفتن ویزا در یک اقدام بی سابقه ، انجمنی را تشکیل داد و مقدمتاً از عده ای از رهبران و شخصیت های سرشناس جامعه ایرانیان یهودی مقیم لس آنجلس و نیویورک دعوت به همکاری نمود تا برای حل اینگونه مشکلات ، مستقیماً به به دولتمردان آمریکا مراجعه کنند . پس از شور و موافقت ، در اولین فرصت قرار ملاقاتی در کاخ سفید گرفته شد و با حضور معاون ریاست جمهوری ( جیمی کارتر ) ، مشاور ارشد ریاست جمهوری ، کنسول و معاون دبیرخانه مسائل کشوری و کمیسر امور مهاجرت و تابعیت ، مسائل و مشکلات توسط موسی کرمانیان مطرح گردید و پس از مباحثات  بلاخره موافقت شد تا تسهیلاتی درباره صدور ویزا و سکونت ایرانیان در آمریکا فراهم گردید و به اجرا گذاشته شود .

ضمناً او نخستین شخصیتی بود ، که تصمیم به ایجاد یک سازمان متشکل برای ایرانیان یهودی جهت رسیدگی به امور اجتماعی آنان در غربت گرفت ، بدین منظور هیئتی متشکل از خیر اندیشان و شخصیت های فرهیخته کلیمیان را انتخاب نمود ، تا برای دفاع از حق و حقوق مدنی آنان در غربت تدابیری انجام دهند .

موسی کرمانیان در سال 1980 ، در آغاز فعالیت های اجتماعی در آمریکا بر اثر عارضه قلبی در سن 58 سالگی چشم از جهان فرو بست . بنا بر وصیت او ، جسدش در سرزمین مقدس به خاک سپرده شد .

موسی کرمانیان پس از مهاجرت به لس آنجلس در نظر داشت خاطرات و اسناد فعالیت های اجتماعی و فرهنگی خود را در قالب کتابی تحت عنوان « از سر چال تا لس آنجلس » به زیر چاپ ببرد . شور بختانه اجل مهلتش نداد و در این امر ناکام ماند .

پرتره موسی کرمانیان

موسی کرمانیان

ازدواج موسی کرمانیان

ازدواج موسی کرمانیان با عزیزه حاخامی

تهران 1327 خورشیدی

کنگره جهانی یهود

کنگره جهانی یهود

شرکت موسی کرمانیان در کنگره

نفر دوم از سمت راست  موسی کرمانیان در پنجمین کنگره جهانی یهود   بروکسل 1966 میلادی

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *