روش هشانا

پیروان آیین یهود بر این باورند که جهان در روش هشانا یا نوروز عبری که مصادف است با اولین روز ماه تیشری، هفتمین ماه سال عبری ( از آغاز بهار )و مطابق با ماه سپتامبر میلادی آفریده شده است. بر اساس اعتقادات پیروان این مذهب، در اول روش هشانای هر سال عملکرد یک ساله انسان ها مورد بررسی ذات الهی قرار می گیرد و سرنوشت یک سال آینده آنها پس از ده روز در یوم کیپور یا روزه بزرگ تعیین میشود.
گرچه در تورا نامی از روش هشانا ذکر نشده است در عوض به جای آن از (روزی که شوفار نواخته میشود)، (روز یادبود) و همچنین (یادآور اعلام اعیاد و یا جنگ) آورده شده است.
اصولا معنا و مفهوم روش هشانا بر سه فلسفه فرهنگی و دینی استوار است:

• پذیرش خداوند بعنوان قادر مطلق
• یادواره قربانی نمودن اسحق توسط ابراهام که نشانگر اعتقاد عمیق او به ایزد یکتاست
• نواختن شوفار در این روز که از یکسو یادآور عزم بی مانند ابراهام در اجرای فرمان خداوند مبنی بر قربانی نمودن فرزندش بوده و از سوی دیگر یادآور هیبت محکمه الهی است.
در روش هشانا قلب های خفته بیدار خواهند شد و خواهند لرزید. بشر به سوی توبه و اصلاح اعمال خویش به سجده خواهد نشست و به عبارتی دیگر طنین شوفار همانند باد پاییزی که وزش آن باعث ریزش برگها میشود، قادر است قلب هایمان را به لرزه در آورده و غبار گناه و بدی را از آن بزداید.
بر اساس گفته های میخا نبی (فصل 7 آیه 18 الی 20) کیست خدایی همانند تو که عصیان را می آمرزد و از تقصیر میراث خویش در می گذرد. او خشم خود را تا به ابد نگه نمی دارد زیرا رحمت را دوست دارد.
او باز رجوع کرده بر ما رحمت خواهد نمود و عصیان ما را پایمال خواهد کرد و تو جمیع گناهان ایشان را به اعماق دریا خواهی انداخت.
این بدان معناست همانطور که آب جسم را تمیز میکند، ما نیز می بایست روحمان را با توبه طاهر و پاک نمائیم و از خداوند طلب بخشایش کنیم.
در تقویم عبری ماه الول، آخرین ماه شمرده میشود و آن فرصتی است برای درک حقیقت خلقت جهان هستی و رابطه انسان با خداوند. در این ماه حضرت موسی برای دریافت مجدد دو لوح تورا به بالای کوه سینا صعود نمود و پس از گذشت چهل شبانه روز در روز دهم تیشری (یوم کیپور) با به همراه داشتن لوح های ده فرمان الهی که نشانگر بخشایش قوم بنی ایسرائل از جانب خداوند بود، از کوه پایین آمد. از آن زمان به بعد این ایام بعنوان روزهای رضامندی، توبه و تزکیه نفس تعیین گردید.
هر ساله یهودیان از ابتدای ماه الول از ساعات اولیه بامداد در کنیساها اجتماع نموده و با خواندن متون که به نام سلیحوت معروف است با قلبی شکسته و تضرع از خداوند می خواهند که در این ایام خاص آنها را بیش از پیش مورد لطف و عنایت قرار دهد

کلمه سلیحوت از لغت سلح مشتق شده و معنی آن بخشیدن و آمرزیدن است. سلیحوت اساسا نوعی سرود مذهبی عارفانه است و بیانگر درک صفات باریتعالی و نزدیک شدن به حضرت حق، همچنین توصیف احساسات درونی و مذهبی انسانها می باشد. قدیمی ترین نسخه سلیحوت بدست آمده در کتاب (سیدوری) که راو عمرام گائون در قرن نهم میلادی آنرا تالیف نموده است، میباشد. تدوین و تنظیم این نوع اشعار عارفانه تا قرن شانزدهم ادامه داشته است. در سلیحوت یهودیان سفارادی هدف، طلب بخشایش از پیشگاه خداوند است. اما در سلیحوت یهودیان اشکنازی، اشاره به رویدادهای ناگوار تاریخی بویژه از شهیدانی است که به ناحق خونشان ریخته شده است.
بدین ترتیب سال نو عبری (روش هشانا) در اول ماه تیشری در حالی آغاز میشود که یهودیان از یک ماه قبل خود را از لحاظ روحانی تطهیر کرده و آماده میشوند که فصلی دوباره در زندگی خود بگشایند.

رسم است در شب روش هشانا، از خوراکی های ویژه که از دیدگاه مذهبی معنا و مفهوم خاصی دارد خورده شود.

1. با خوردن سیب و عسل، ضمن شکرگزاری از ایزد منان خواستاریم سالی که در پیش داریم سالی باشد نیکو و مملو از لحظات شیرین.
2. با خوردن چغندر از آفریدگار ما و نیاکان ما درخواست میکنیم تا شریران و مشرکان را از ما دور نگاه دارد. ضمن آنکه از قبل طی مراسمی با خورد کردن سبزی (تره) امیدواریم که همه دشمنان و بدخواهان حق معدوم شوند.
3. با خوردن خرما از خداوند میخواهیم بدخواهان و ستمگران پیروان مکتب توحید را کیفر دهد و ظلم و خطا از جهان رخت بربندد.
4. با خوردن کدو از خداوند میخواهیم اگر تقدیر بدی برای ما رقم خورده، آنرا نابود کند و امیدواریم شایستگی اعمال ما مورد توجه درگاه حق قرار گیرد.
5. با خوردن لوبیا خواستار آن هستیم که بر کردار نیک ما افزوده شود.
6. با خوردن گوشت کله بره یا زبان گوسفند از پروردگار میخواهیم که ما سرور و فرادست باشیم نه زیردست.
7. با خوردن جگر سفید خواهان آن هستیم که گناهان ما همانند ریه (شش) سبک باشد.
8. با خوردن انار امیدواریم که کردارهای نیک ما (میتصواها) همانند دانه های انار فراوان باشد.

پس از ایام روش هشانا با فاصله یک هفته، یوم کیپور یکی از مهمترین روزهای عبادی و روحانی بنی ایسرائل فرا میرسد. این روز که به منزله روزه بزرگ محسوب میشود، بعنوان نقطه اوج تلاش جامعه برای جلب رضایت خداوند و بخشش گناهان در نظر گرفته میشود. در یوم کیپور هر یهودی متعهد و مومن، دعا و استغاثه خود را از صمیم قلب به حضور خداوند عرضه می نماید و با توسل به اعتبار انبیاء از خالق خود می خواهد که او را جزء صالحان قرار داده و در دفتر زندگانی نیک ثبت و مهر نماید.