آیین های مذهبی در تقویم عبری

• روش هشانا: ראש השנה آغاز سال نو عبری و نخستین روز سال که در آغاز ماه تیشری با نواختن در شاخ قوچ (شوفار) و اعلام توبه و اعتراف به گناهان سال گذشته برگزار می شود. یهودیان بر این باورند که در این روز دادگاه الهی پرونده عملکرد یک سال تمام انسانها را مورد بررسی قرار میدهد. هر دو شب شمع روشن می کنند و مراسم ویژه ای در خانه ها پس از گفتن قیدوش با خوردن خوراکی ها انجام می شود.

• تعنیت گدلیا: هر سال در سوم تیشری این تعنیت از جهت یادواره کشته شدن گدلیا بن احیکام، رهبر یشیوای یهودیان در سرزمین مقدس و آخرین امید یهودیان برای ساختن بیت همیقداش برگزار می شود. شروع تعنیت از نیمه شب تا تاریکی کامل روز بعد ادامه خواهد داشت.

• آدینه کیپور: ערב יום הכפורים هنگام صبح پس از تفیلای شحریت با پرداخت صدقات و یا به جای آوردن رسم کپر (ذبح مرغ یا خروس بعنوان کفاره) انجام میشود. قبل از غروب آفتاب تعنیت شروع میشود. البته قبل از آن شمع روشن می کنند و با دلی پاک و گذشت نمودن نسبت به خطاهای یکدیگر در سال گذشته عازم کنیسا می شوند. مراسم ویژه شب کیپور با قطعه معروف کل نیدره آغاز میشود.

• یوم کیپور: יום הכפורים یکی از اعیاد مقدس یهود و بنام روز توبه و کفاره آمده است. یوم کیپور در روز دهم ماه تیشری واقع شده و یهودیان موظفند که در یکی از مهمترین تعنیت ها یا روزه ها را در کنیسا شب و روز، مجموعا پنج نوبت تفیلا به همراه مراسم سلیحوت را برگزاز کنند. همچنین دو نوبت نیز تورا قرائت میشود. پس از تاریکی کامل آسمان با نواختن شوفار، پایان گرفتن تعنیت اعلام میشود. سپس خواندن عرویت و انجام هودالا صورت می گیرد.

• جشن سوکوت: חג הסוכות عید سایبان ها که در پانزدهم ماه تیشری برای یادآوری الطاف الهی به بنی ایسرائل در بیابان سینا به هنگام خروج از مصر انجام می گیرد. یهودیان با بنا نمودن آلاچیق (سایبان) در مدت یک هفته به مراسم مذهبی می پردازند. مهمترین ویژگی های سوکوت، سکونت دائمی طی این ایام و تهیه مجموعه چهار محصول (لولاو) می باشد. دو روز اول آن یوم طوو بوده و قوانین شبات در آن اجرا میشود. در دو شب اول شمع روشن کرده و قیدوش گفته میشود. در کنیساها هر روز ضمن برگزاری تفیلای ویژه، یک مرتبه دور سفر تورا هقانا (طواف) می کنند.

• هوشناربا: הושענא רבה اجرای سنتی مراسم به زمین زدن شاخه بید، مصادف است با روز هفتم سوکوت (سایبان ها). یهودیان طی شب زنده داری با انجام دادن دعا و نیایش از آخرین فرصت ها پیش از صدور حکم دادگاه الهی، برای پاکسازی کارنامه اعمال خود بهره می جویند و به عبارتی خلاصه ای از سلیحوت نیز در این شب قرائت میشود.

• شمینی عصرت و سیمحا تورا: שמיני עצרת هشتمین روز عید سایبان ها می باشد و یک عید مجزا به شمار می آید که به مناسبت تقدیم قربانی و هدایای خاص در معبد مقدس برای سلامتی جماعت برگزار میشده. رسم است تمامی پاراشاهای تورا بین جماعت حاضر در کنیسا تقسیم و خوانده شود. ضمنا دعای نزول باران هم خوانده میشود.

• سیمخا تورا: שמחת תורה در نهمین روز سوکوت (عید سایبانها) به سبب پایان یافتن قرائت کامل تورا در سال گذشته، مراسم جشن و ستایش برگزار میشود. در این روز آخرین پاراشا و سپس اولین پاراشای تورا قرائت میشود آن بخاطر تسلسل در مطالعه و غور در تورا است.

• جشن حنوکا: חג הנכה جشن حنوکا یادواره پیروزی یهودیان، حشمونائیم به رهبری متتیا کهن گادول بر مشرکین یونانی است که در بیست و پنجم کیسلو با روشن کردن شمعها به مدت هشت شب برگزار میشود. نیز به مناسبت تطهیر خانه خدا از لوث بتهای یونانی و افتتاح مجدد آن و همچنین سوختن اندک روغنی در چراغدان هفت شاخه به مدت هشت شبانه روز می باشد.

• تعنیت دهم طوت: تعنیت عسارا به طوت به مناسبت محاصره اورشلیم و نیز به خاطر ویرانی آن توسط سپاه بخت النصر انجام گرفت، برگزار می گردد. این تعنیت از نیمه شب شروع و تا تاریکی کامل روز بعد ادامه خواهد یافت.

• جشن ایلانوت: ایلانوت یادآور جشن نوروز درختان و میوه جات است و یا به عبارتی تجدید حیات گیاهان و نمودار جوانه درختان به شمار میرود و آن مصادف است با پانزدهم شواط.

• تولد و رحلت مشه ربنو (حضرت موسی): مشه ربنو در هفتم آدار سال 2368 عبری متولد شد و صد و بیست سال بعد در همان روز در سال 2488 عبری وفات یافت.

• شبات زاخور: שבת זכור نام آخرین شنبه پیش از جشن پوریم است و به مناسبت آمدن آیاتی در تورا است که نشانه دشمنی و انزجاز خداوند با قوم عمالق بوده و نماد کفر پنداشته میشود.

• تعنیت پوریم (روزه استر): یکی از روزه های واجب یهودیان، و آن یادواره ماجرای استر ملکه خشایارشاه و عموی وی مردخای انجام می گیرد که با اعلام روزه و توبه جماعتی در آن زمان موجب شکست توطئه قتل عام یهودیان شدند. این تعنیت از نیمه شب آغاز و تا پایان تاریکی روز بعد (پس از عرویت و قرائت تفیلا) ادامه می یابد.

• جشن پوریم: הג פורים پوریم به معنی قرعه ها و نام یکی از جشن های یهودیان است که به مناسبت شکست توطئه هامان علیه یهودیان در زمان استر ملکه خشایارشاه برگزار میشود. فرستادن هدیه باری دوستان و کمک به مستمندان از دیگر فرایض این جشن می باشد.

• تعنیت نخست زادگان: תענית בכורית این تعنیت را نخست زادگان به یادواره معجزه الهی در آخرین ضربت که بر مصریان وارد گردید، برگزار می کنند. شروع آن از نیمه شب و تا تاریکی کامل آسمان در روز بعد و آغاز مراسم قیدوش ادامه می یابد. کسانی که صبح آدینه پسح در یکی از مراسم ذیل شرکت کنند، از ادامه تعنیت معاف خواهند شد.

• پسح: عید فطیر یا عید نیسان، برابر با پانزدهم ماه نیسان و سالروز خروج با شکوه بنی ایسرائل و گروه بیشماری از برده های فرعون از سرزمین مصر که با نمایش قدرت خدای یکتا و به رهبری حضرت موسی کلیم اله انجام شد. پسح به مدت هشت روز ادامه می یابد و در تمام این مدت استفاده از مواد حامص ممنوع است. دو روز اول و دو روز آخر آن یوم طوو می باشد (مانند شبات) و در شب های مذکور شمع با براخا روشن می کنند. در شب اول و دوم پسح بعد از مراسم قیدوش، آئین ویژه (سدر) طبق مندرجات کتاب هگادا شل پسح برگزار می شود.

• عومر: نام پیمانه ای از محصول جدید است که در روز دوم پسح (عید فطیر) به خانه خدا تقدیم میشد و از آن روز تا عید نزول تورا، یهودیان به مدت 49 روز یا هفت هفته، روزشماری می کنند که ایام عومر نام دارد. رسم بر آن است تا سی و سوم عومر از برگزاری جشن و مراسم عوسی خودداری می شود.

• لگ به عومر (سی و سوم عومر): سی و سومین روز از چهل و نه روز شمارش ایام عومر که برابر با روز درگذشت ربی شیمعون بریوحای یکی از بزرگترین دانشمندان و عارفان یهود است. به وصیت او این روز جشن گرفته می شود.

• جشن شاووعوت: به معنی هفته ها و همان عید نزول تورات است که یهودیان به مدت هفت هفته یا 49 روز پس از عید پسح، برای رسیدن به آن و یادواره دریافت شریعت الهی و ده فرمان روزشماری می کنند و مدت این جشن دو روز می باشد. شب اول جماعت درکنیساها اجتماع نموده و تا صبح به قرائت تورا و سایر متون می پردازند.

• تعنیت هفدهم تموز: به مناسبت مراجعت حضرت موسی از کوه سینا همراه با دو لوح تورا و شکستن آنها در اثر عصبانیت از گوساله پرستی ملت یهود به مدت سه هفته تا روز نهم آو. در ضمن طی این مدت از انجام مراسم عقد و نکاح و نیز خرید خانه و برگزاری مجالس شادی خودداری می شود. در این روز تیتوس سردار رومی موفق شد حصار اورشلیم را در سال 70 میلادی ویران کند.

• تعنیت نهم آو: עים תשצת ביאב یکی از روزه های واجب یهودیان و مصادف است با نهم آو، به یادبود خرابی خانه خداوند که اولین بار توسط بابلی ها و بار دوم توسط رومیان انجام گرفت. همچنین یادآور دیگر وقایع تلخ در این ماه می باشد.

• ایام سلیحوت: סליחות از اول الول تا دهم تیشری (یوم کیپور) به مدت چهل روز بعنوان ایام ویژه توبه معروف است. طی این مدت مراسم ویژه ای بنام سلیحوت (بخشایش) در کنیساها از نیمه شب تا قبل از تفیلای شحریت برگزار میشود. ضمنا این ایام مصادف است با صعود حضرت موسی به کوه طور (سینا) جهت دریافت دومین لوح ده فرمان.