تفیلین

 

طبق استناد بر مندرجات کتاب مقدس تورات، تفیلین یکی دیگر از باورهای مقدس یهودیان است و مانند مزوزا از مهمترین و اساسی ترین اصول فرهنگی و مذهبی به شمار می رود. تفیلین نمادیست از اعتقادات و ایمان هر فرد یهودی به ذات احدیت و به عنوان یک وظیفه شرعی ذکوران بنی اسرائیل، موظف هستند در سیزده سالگی، به عبارتی یک روز بعد از رسیدن به سن تکلیف آنرا بر دست چپ مقابل قلب و بر پیشانی ببندند تا بدینوسیله عهد و میثاق خود را در راستای پیوستگی به خداوند ابراز نمایند. همچنین اعتقاد دارند با عقد این پیمان می توانند نیروهای مقدس الهی را مهار نموده و توسط آن به رستگاری و درجات والا تقدس صعود نمایند .
علمای یهود بر این باورند، تفیلین یکی از سه علامتی است که خداوند بین خود و بنه اسرائیل معین نموده است «اولین آن میصوای بریت میلا که ابتدا توسط اوراهام آوینو انجام گرفت ، دومین شبات بود که به هنگام تسلیم دو لوح توراه به قوم بنی اسرائیل به عنوان پنجمین فرمان ارائه گردید» . و نیز تفیلین که به عنوان یکی از دستورات خداوند در کتاب مقدس (تورات سفر بمیدبار فصل یازدهم) به آن اشاره شده است، در بیش از سه هزار و سیصد سال قبل پس از خروج قوم بنی اسرائیل از مصر و طی اقامتشان در بیابان سینا در قالب مزوزا به آنان تسلیم گردید. باید توجه داشت تفیلین دارای مفاهیمی عمیق فلسفی و فرهنگی بسیار مهمی چه از لحاظ طراحی آن، نوشتن آیات و حتی نحوه استفاده از آن می باشد .
حدوث جزئی ترین خطا در مورد هلاخاهای (قوانین) مربوط به آن باعث باطل شدن این میصوا خواهد شد. بستن تفیلین می تواند یادآور آن باشد که هر فرد یهودی قادر است با رعایت اصول و احکام توراه، در سیر زندگانی به عنوان نیروهای هادی و کنترل کننده، گفتار و کردار خودش را به موازات یک اندیشه روحانی (با استفاده از دانش توراه) کامل کند .
واژه ی تفیلین در فرهنگ لغات یهود، نوشتاری است مشتمل بر چهار پاراشا از توراه برروی پوست حیوان حلال گوشت که در محفظه چرمین قرار گرفته است. ریشه لغت از کلمه תָפֶל(تافل) به معنای آماده شدن و آمادگی نیز مشتق دیگر از این کلمه “تفیلا” به معنای وصل شدن، دعا و نیایش می باشد. طراحی این نماد مقدس به روایتی توسط موشه بن عمرام انجام گرفته است. اهمیت تفیلین و اجرای میصوای آن در فصل های مختلف (هشت پاراشا) در توراه و دیگر کتب مقدس بطور کامل شرح داده شده است.

ساختمان تفیلین:
اصولاً تفیلین از دو محفظه چرمی مکعبی شکل به نام بیت (خانه) تشکیل شده است. تفیلین سر بر بالای پیشانی قرار خواهد گرفت و توسط دو تسمه چرمی جانبی یکی در سمت چپ و دیگری که قدری بلندتر است در سمت راست بر روی سینه تا کمر امتداد خواهد داشت . البته این دو تسمه منتهی از یک گره به شکل حروف می باشد که دقیقاً در پشت سر روی استخوان مخچه (لوز) قرار می گیرد. فضای داخل تفیلین سر به چهار بخش مجزا تقسیم شده که نام هر بخش برگرفته از چهار حروف نام اعظم خداوند می باشد. در هر بخش یک پاراشا (آیه) توسط سوفر با جوهر مخصوص بر روی یک ورقه نازک پوست حیوان حلال گوشت نوشته می شود.
برای پیچاندن هر کدام از این بخش های چهارگانه، از موی گوساله استفاده می شود. به روایتی این یادآور خطایی است که اجدادمان پس از خروج از مصر انجام دادند و ما می خواهیم، همان گوساله که سبب دوری ما گردید باعث توبه و نزیک شدن ما به قادر مطلق گردد.
سطح خارجی تفیلین سر به چهار قسمت تقسیم شده است، در سطح جانبی طرفین «بیت» سمت چپ حروف ש با سه دندانه و در سمت راست حروف ו و ש متصل به هم با چهار دندانه تزیین شده است. مجموعه دندانه های این سه حروف، عدد هفت می باشد که از دیدگاه کبالیست ها تعبیر خاص خودش را دارد.

ارزش عددی تفیلین
مجموعه ارزش عددی سه حروف ש , ו , ש = ש + ש برابر است با 300 + 6 + 300 606 که با احتساب عدد هفت مجموعه دندانه ها و به روایتی دیگر با احتساب 7 دور پیچاندن تسمه چرمین به دور دست عدد 613 = 7+ 606 را خواهیم داشت که می تواند نمایانگر 613 فرامین توراه باشد که ما ملزم به اجرای آن هستیم.
تفیلین دست از حیث شکل ظاهری با تفیلین سر قدری متفاوت می باشد. در داخل محفظه تفیلین دست، برخلاف تفیلین سر چهار پاراشا مختلف توراه در یک بخش وجود دارد، ضمن آنکه هر چهار پاراشا بر روی یک تکه پوست (حیوان حلال گوشت) نوشته شده است .
دو بخش از این چهار پاراشا مربوط به پاراشای קַדֶשׁ לִי (قدش لی) و دو بخش دیگر برگرفته از پاراشای שֶׁמַע יִשְׂרָאֵל (شمع اسرائیل) می باشد .

– بخش اول : قسمت اول ( קַדֶשׁ לִי) וַיְדַבֵּר ה” אֵל משֶׁה לֵּאמֹר קַדֶשׁ לִי
– بخش دوم : قسمت دوم (קַדֶשׁ לִי) וְהָיָה כִּי יְבִאֲךָ . . .
– بخش سوم : قسمت اول ( שֶׁמַע יִשְׂרָאֵל) שֶׁמַע יִשְׂרָאֵל . . .
– بخش چهارم : قسمت دوم (שֶׁמַע יִשְׂרָאֵל) וְהָיָה אִם שָׁמוֹעַ . . .

یقیناً، متون این چهار پاراشا نمایانگر اساس ایمان هر فرد یهودی می باشد. طبق مندرجات آن، آیه اول و دوم پیام آور آنست که ما شهادت بر وجود ذات لایتناهی می دهیم، و حدانیت و تسلط او را بر تمام عالم را پذیرفته ایم. در آیه سوم و چهارم یادآور معجزاتی است که در هنگام خروج از مصر توسط خداوند رخ داده و ما بدان ایمان کامل داریم، ضمن آنکه باور داریم که خداوند بر تمام امور جهان تسلط و نظارت کامل دارد.

نحوه بستن تفیلین
ابتدا تفیلین دست را بر روی بازوی چپ قرار می دهیم طوریکه به سمت قلب متمایل باشد. تمایل تفیلین به سمت قلب اینگونه توجیح شده که قلب و احساسات آدمی نیز در انجام این رسالت شریک باشند.
پس از سفت نمودن گره آن، براخای ذیل خوانده می شود:

בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱ”לֹ”הֵינוּ מֵלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּשָׁנוּ בְמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ לְהָנִיחַ תְּפִלִּין

متبارک هستی تو «هشم» خالق ما پادشاه عالم که، مقدس نمود ما را، با میصواهایش و دستور فرمود به ما بر نهادن تفیلین. ناگفته نماند سفارادی ها براخای فوق را برای تفیلین سر هم در نظر می گیرند.
سپس تسمه چرمی را پایین تر از آرنج کشید و هفت دور کامل با فاصله معین به دور دست (ساعد) پیچانده و به سمت انگشت وسط برده و در میان انگشت دوم و سوم نگاه خواهیم داشت.
در این مرحله، ایستاده و تفیلین سر را بر پیشانی قرار خواهیم داد (در بین یهودیان اشکنازی رسم است که براخای تفیلین سرگفته شود) .
בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱ”לֹ”הֵינוּ מֵלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּשָׁנוּ בְמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ עַל מִצְוַת תְּפִלִּין

متبارک هستی تو «هشم» خالق ما پادشاه عالم که مقدس نمود ما را، با میصواهایش و دستور فرمود به ما بر انجام میصوای تفیلین . همانطور که قبلاً اشاره شد، تسمه های چرمی منتهی از گره تفیلین سر را یکی سمت راست و دیگری سمت چپ بر روی سینه قرار دهیم، سپس تسمه تفیلین دست را یک دور بر بند میانی انگشت وسط (سوم) پیچانده و دو دور هم بر بند پایینی همان انگشت می پیچانیم.
هنگام بستن این سه حلقه به دور انگشت وسط، جمله ذیل را قرائت می کنند :

וְאֵרַשְׂתִּיךְ לִי לְעוֹלָם. וְאֵרַשְׂתִּיךְ לִי בְּצֶדֶק וּבְמִשְׁפָּט וּבְחֶסֶד וּבְרַחֲמִים : וְאֵרַשְׂתִּיךְ בֶּאֶמוּנָה . וְיָדַעַתְּ אֶת _ יְהֹוָה :

ترا برای همیشه نامزد خواهم کرد و به عقد من درآیی به زخوت عدل و رفتار صحیح رحم و احسان خواهم کرد. ترا برای خود به زخوت اِمونای که به من داری نامزد خواهم کرد و بدین وسیله خدا را بشناسی.

در ادامه، تسمه فوق (بند تفیلین) را به سمت کف دست برگردانیده و پس از چند دور پیچاندن بر کف دست گره خواهیم زد.
هنگام انجام میتصوای تفیلین باید در نظر داشت، این چهار پاراشای درج شده، به عنوان فرامینی می باشند که هم نشانگر یکتایی خداوند و هم یادآور رهایی اجداد ما از بردگی و خروج آنان (قوم بنی اسرائیل) از مصر توسط خداوند می باشد. ضمناً کلمه (مصرائیم) به معنای تنگناها و سختی ها هم تعبیر شده است.
پس از انجام تفیلا، جهت باز نمودن تفیلین دقیقاً عکس مراحلی که هنگام بستن انجام گرفت می بایست انجام داد. ابتدا تفیلین دست را (تا میان انگشتان) باز نموده، سپس تفیلین سر را بر می داریم و بعد تفیلین دست را باز می کنیم.

تفیلینی که اکثریت عامه از آن استفاده می کنند به نام تفیلین «راشی» معروف است. در میان بعضی از شخصیت های مذهبی رسم است، تفیلین دیگری به نام «ربنو تام» همراه با تفیلین «راشی» بر دست و سرشان می بندند. البته اندازه تفیلین «راشی» و «ربنو تام» را کوچکتر در نظر می گیرند .
همچنین بعضی روحانیون عالی مقام، هنگام اجراء فرایض مذهبی (میصوای تفیلین) از چهار تفیلین بهره می برند، که یقیناً به لحاظ داشتن مقام و درجات بالای روحانیت آنان می باشد.
اسامی تفیلین ها عبارتند از : 1- راشی 2- ربنو تام 3- راوِد 4- شیمو شاربا

نگرش دیگر بر تفیلین ( از دیدگاه کبالیست ها)
ارزش عددی واژه تفیلین תְּפִלִּין برابر است با :
570 = 400 + 80 + 30 + 10 + 50
از صفر آن صرف نظر نموده و دو عدد 7 و 5 را با هم جمع نمود
7 + 5 حاصل آن 12 می باشد .
عدد 12 نشانگر 12 اسباط بنه اسرائیل هستند.
حال 2 و 1 را با هم جمع نموده حاصل آن 3 می باشد که نمایانگر 3 عهد و پیمانی است که خداوند با قوم بنه اسرائیل منعقد نموده است .
همانطور که قبلاً اشاره گردید طرح گره تفیلین سر به صورت ד (دالت) می باشد که با حرف ש (شین) روی سطح جانبی بیت تفیلین سر، به اضافه شکل گِره تفیلین دست که به صورت י (یود) می باشد. تشکیل کلمه ی שדי (شدای) را خواهد داد.
کلمه שדי گذشته از آنکه یکی از اسامی خداوند به شمار می رود، دارای ارزش عددی ( 300+4+10)=314 می باشد، که نیز دارای تعبیری خاص می باشد. ضمناً در جمجمه انسان چهار جایگاه مقدس وجود دارد، به عبارتی از حواس پنجگانه چهار حس ( بینایی، شنوایی، چشایی و بویایی) در جمجمه قرار دارد و پنجمین حس «لامسه» در دست قرار گرفته که در ارتباط با تفیلین مختصر شرحی آمده است .
تفیلین سر حاکم بر این چهار حس و تفیلین دست حاکم بر حس پنجم می باشد و مقصود از بستن تفیلین آنست که انسان ملزم به کنترل احساسات (اعمال) خود و آگاه از نحوه استفاده صحیح از این پنج حس باشد.
حرف ש در تفیلین سر متشکل از 3 حرف ו (واو) می باشد. ارزش عددی ו برابر است با عدد 6 ، در نتیجه 3*6 18 ، این عدد
نمودار کلمه חי (حی) به معنای حیات و زندگی است .
که البته کلمه חי نام دیگر خداوند هم به شمار می رود. سمت چپ تفیلین سر حرف ו متصل به حرف ש می باشد. این طرح متشکل است چهار حرف ו و نمادیست چهار شاخه که نمودار نام اعظم خداوند (یود- هـ – واو – هـ ) و نشانگر نفوذ حکومت الهی بر کل عالم می باشد .
تسمه ها (بندها) جانبی تفیلین سر، مرتبط به دنیای بالا و دنیای پایین می باشد بند سمت راست دارای انرژی مثبت و تشبیه شده به دست راست خداوند با نیروی دهندگی و بخشایش و نیز به عبارتی میل به شراکت و بند سمت چپ دارای انرژی منفی با نیروی خواستن و طلبیدن و یا نیروی میل به دریافت.
هنگام بستن تفیلین می بایست متوجه این امر باشیم که ما موظف هستیم بین این دو انرژی ایجاد تعادل نماییم.
درگمارا (مناخوت 43 ب) اشاره شده مخلوقات عالم (بنه اسرائیل) آنقدر مورد توجه خالق عالم هستند که جهت حراست آنان، آنها را با میتصووت احاطه کرده است.
تفیلین بر سر و دست، صیصیت بر قامت و مزوزا بر در خانه، چنین شخصی هرگز مرتکب خطایی نخواهد شد.

 

چند هلاخا راجع به تفیلین:
1- حداقل هر هفت سال دوبار می بایست تفیلین توسط یک سوفر (خطاط توراه ، تفیلین و مزوزا ) با تجربه و متبحر
بازبینی شود. و نیز اگر رنگ سیاه تفیلین بریزد، حتماً آنها را با مرکب مخصوص رنگ نماید.
2- تفیلین مورد استفاده، حتماً می بایست کاشر باشد به عبارتی بدون نقص و کامل باشد هیچگونه ریختگی در حروف
و یا زدگی و سوراخی بر روی چرم آن نباید مشاهده شود. در غیر اینصورت آن تفیلین بی ارزش و فاقد خاصیت
حراست الهی خواهد بود.
3- شبات و موعدیم، همچنین روزهای وسط موعد (חוֹל הַמוֹעֵד) از بستن تفیلین خودداری می شود . بستن تفیلین در این
ایام بی احترامی به قدوسیت این روزها محسوب می شود .
4- رسم برآنست هنگام سپیده صبح تا قبل از غروب آفتاب، میصوای تفیلین را انجام دهند.
5- مکان تفیلین دست، روی بازوی چپ متمایل به سوی قلب می باشد .
6- مکان نهادن تفیلین سر، بالای پیشانی در وسط پهنای سر (ما بین دو چشمان) از محل رشد مو تا محل سابق
(نرمک) استخوان نوزاد .

7- یهودیان «سفارادی» رسم بر آن دارند، که بر تفیلین دست و سر فقط یک براخا می گویند ( در صورتیکه هنگام
بستن تفیلین دست و نهادن تفیلین سر حرفی زده شود، می بایست قبل از گذاشتن تفیلین سر براخای مربوط به
آن گفته شود)
8- رسم قبالیست ها بر آن است که براخای تفیلین دست را نشسته می گویند. ( آنان بر این باورند که با این عمل،
انرژی های دنیای بالا را به پایین خواهند آورد)
9- هنگام انجام میصوای تفیلین، مجاز نمی باشد که ، بین بستن تفیلین سر و دست صحبت شود حتی از جواب دادن
به قدیش خودداری می شود .
10- گِره تفیلین سر که بصورت ד است می بایست دقیقاً در وسط پشت سر قرار گیرد .
11- در تلمود خاطر نشان شده تفیلین را که نام خداوند بر آن نوشته شده است به عنوان اسم بر خود نگذارند .

منابع مورد استفاده :
تورات – زوهر – بن ایش خا ی – تلمود .
باورهای اسطوره ای:یوسف ستاره شناس