זָכוֹר אֶת־יוֹם הַשַׁבָּת לְקַדְשׁוֹ
روز شبات را بیادآور و آنرا تقدیس کن
شَبّات (در عبری שבת به معنی شنبه) در یهودیت مقدس و تعطیل است و نماد هفتمین روز آفرینش است. شبات، چهارمین فرمان از احکام دهگانه که در کوه سینا بر حضرت (موشه) بن عمرام از طرف خداوند نازل گردید .
و نیز یکی از سه عهد و میثاقی است که خداوند با قوم بنی اسرائیل، پس از خروج از مصر، به عنوان یک وظیفه شرعی به آنان تسلیم نمود.
بی تردید نگاهداری از شبات و قدوسیت بخشیدن به آن نه تنها از اساسی ترین اصول فرهنگی و مذهبی یهودیان به شمار می رود، بلکه نزد آنان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با استناد بر کتاب مقدس «توراه» در سفر برشیت پاراشای پیدایش فصل دوم، اشاره شده کارهای آسمان و زمین و تمام متعلقاتشان پایان پذیرفت.
خداوند کارش را در روز هفتم خاتمه داده بود، روز هفتم از تمام کارهایش که انجام داده بود دست کشید (تعطیل نمود). خداوند روز هفتم را برکت داد و آن را مقدس نمود، زیرا در آن روز خداوند از تمامی کارهایش که برای عمل آفرینش انجام داده بود فارغ شد.در سفر شموت (خروج) فصل 31 این چنین درج شده، روز شبات را بخاطر داشته باش و آنرا مقدس بدار، زیرا روز شبات به منزله یک میثاق و پیمان ابدی است و هر نسل موظف است، آنرا به نسل دیگر منتقل نمایداین علامتی است میان من و بنی اسرائیل .
یهودیان به عنوان یک وظیفه شرعی با اجرای مراسم شبات و در راستای تقدیس بخشیدن به آن، ملکوت خداوند را متبارک خوانده و برای برقراری صلح و سلامتی و برکت در سرتاسر دنیا دست به دعا و نیایش می گذارند.
یهودیان بر این باورند، در شب شبات فرشته نیکی ها، آنهاییکه دست از کار کشیده اند و برای انجام فرایض مذهبی رهسپار خانه های خود هستند را مشایعت نموده و در هر منزلی که مشاهده نماید چراغ مخصوص شبات روشن است و کدبانوی خانه برای پذیرایی مهمانان، اعضاء خانواده و مراسم شبات خود را آماده نموده، آن خانه را برکت داده و از خداوند مسئلت می نماید که آن خانه همواره مرکز سلامتی و شادی باقی بماند.
شبات یکی از ارکان اصلی مذهب یهود، نیز پایه و اساس ایمان هر فرد یهودی است. یهودیان با تعطیل نمودن شبات به نوعی
می کوشند از دنیای مادی و گرفتاری های آن دوری جویند و گامی مثبت به سوی معنویات بگذارند. در این راستا ، جسم و روحشان را برای رسانیدن به تکامل آماده می سازند، تا بتوانند با مشکلات و معضلاتی که در هفته جدید در پیش رو دارند ایستادگی کنند.
زیرا طی هفت روز کار، مجالی نخواهد بود تا انسان حتی به ماهیت اصلی خود واقف شود. اما با فرا رسیدن شبات، این فرصت شکل خواهد گرفت تا هم بتوان به هویت اصلی پی برد و هم آنرا باز یافت نمود.
علمای یهود بر این باورند، شبات نمادیست از سرنوشت کامل بشری، زیراانسان روحاً و جسماً نیازمند فرصتی است برای کسب انرژی های عشق و صلح (آرامش)، و شبات همین فرصت است فرصتی که نه تنها باعث خودشناسی می شود بلکه می توان خداوند را هم شناخت. از این رو یهودیان قبل از پایان روز ششم (جمعه قبل از غروب آفتاب) جهت برگزاری ضیافت و پذیرایی مهمانان شبات بهترین خوراکی ها و میوه ها را تدارک خواهند دید، خود را تمیز و منزه نموده، بهترین و زیباترین البسه را می پوشند و با اجتماع نمودن در کنیساها، برای استقبال شبات، همه یک صدا آواز خوش و زیبای لخا دودی را سر می دهند.
لخا دودی:
یکی از زیباترین تصنیفات (شیرا) که در استقبال از شبات سروده شده است “لخا دودی” می باشد. سرآینده این اشعار زیبا « ربی یهودا القابص» یکی از کبالیست های (پیروان مکتب عرفان یهود) قرن شانزدهم می باشد.
او از زادگاهش “سالونیک” یکی از جزایر یونان به شهر صفات در شمال اسرائیل مهاجرت نمود. دیری نپایید که در زمره بزرگان علم عرفانی این شهر قرار گرفت. او این سرود زیبای روحانی (لخادودی) را در جامعه یهودیان شرق و غرب رایج نمود و خیلی زود مقبول افتاد و نیز در تفیلای شب شبات گنجانیده شد.
لخا دودی به نوعی بیان احساسات قلبی یک یهودی و خوشامدیست به شبات . در این اثر زیبا، شبات به عروسی محبوب تشبیه شده است.
לְכָה דּוֹדִי לִקְרַאת כַּלָה פְּנֵי שַׁבָּת נְקַבְּלָה
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
خدای واحدبا یک کلمه نگاهداشتن و یادآوری شبات را امر فرموده است .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
بیایید به استقبال شبات برویم زیرا که منبع برکت است.
خدای واحد، خالق و سرور است. اوست که در آغاز کار از انتهای آن آگاه است
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
ای سلطان مقدس، ای خانه ی مقدس الهی و شهر پادشاهی، برخیز و از ویرانی هایت نجات یاب.
بس است سکونت در کنج تحیر زیرا که خدای تورحیم است و به تو رحم خواهد کرد.
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
خیز و خویشتن را از خاک تکان ده جامه های افتخار در برکن ای قوم من .
خداوندا : به وسیله ی داوید فرزند ایشی از خاندان لحمی نجات ما را نزدیک گردان .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
ملت اسرائیل هوشیار شو، هوشیار شو .
زیرا که صبح دمید و روشنایی تو طلوع کرد .
برخیز و منور شو بیدار شو، بیدار شو و سرود بخوان .
چون جلال خدا بر تو ظاهر شده است .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
دیگر خجل و شرمنده نخواهی بود چرا خم شده ای و آه می کشی ؟
درماندگان ملتم به تو ای یروشالیم پناه خواهند برد .
و شهر زیبا دوباره آباد خواهد شد .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
غارت کنندگان تو، غارت خواهند شد .
منع کنندگانت از تو دور خواهند گردید .
و خدای تو از نجات تو خوشحال خواهد شد .
مانند دامادی که از ورود عروسش خوشحال است .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
در شرق و غرب پراکنده شده و جلال خدا را یادآور شو .
اولاد داود که اولاد پسر من است ترا شاد و خوشوقت خواهند گردانید .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
با سلامتی بیا زیرا که از طرف خدا پسندیده ای .
با شادی و ترنم در میان معتقدین این قوم برگزیده .
بیا ای عروس، بیا ای عروس .
در میان معتقدین این قوم برگزیده .
ای عروس بیا ای شبات .
***
بیایید به پیشواز عروس محبوبم برویم و شبات را پذیرا شویم .
*********************************
مراسم شبات
با استناد بر آیات کتاب مقدس، خداوند زمین و آسمان، کائنات و تمامی متعلقات آنرا در شش روز آفرید و در روز هفتم آرامش را بر سراسر گیتی مستولی ساخت. خداوند آن روز را مبارک و مقدس خواند و تأکید نمود، تا ما بر زیبایی های آفرینش واقف شویم و از لذایذ آن بهره مند شویم .
علمای یهود بر این باورند، شبات حد اعلای خلقت به شمار می رود و برای قدوسیت بخشیدن به این روز بزرگ، یهودیان برای انجام مراسمی ویژه ، با شعفی خاص به استقبال شبات می روند. رسم بر آن است، خانم ها به عنوان انجام میطوای شبات، قبل از غروب آفتاب، با روشن نمودن چراغ شبات و گفتن براخای آن، رسماً آغاز شبات را اعلام نمایند. باید توجه داشت این امر به منزله یک رویداد بسیار مهم (عید و شادمانی) در نظر گرفته می شود.
معمولاً دو شمع روشن می کنند به تعبیری یکی با نام שָׁמוֹר به معنای نگاه داشتن و دیگری با نام זָכוֹר به معنای به یاد داشتن می باشد. و منظور یادآوری، استقرار شخنیای خداوند (تجلی نور الهی) در محیط خانه می باشد. و نیز تأکیدی است راجع به چهارمین فرمان از لوح ده فرمان
روز شبات را بیاد آور و آنرا تقدیس کن
پس از روشن نمودن چراغ شبات، براخای زیر خوانده می شود
בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱלֹהֵינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּשָׁנוּ בְמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ לְהַדְלִיק נֵר שֶׁל שַׁבָּת
متبارک باد نام تو ای خدای ما، سلطان عالم که ما را تقدیس نموده و با اوامرت به ما امر نموده ای تا چراغ مخصوص شبات را روشن کنیم .
شالم علیخم:
شالم علیخم خوشامدیست به ملکوت الهی که بیاند و در ضیافت شبات شرکت کنند. معمولاً اعضاء خانواده هم صدا این متن (خوشامد گویی) را، قبل از قیدوش می خوانند.
قیدوش شبات:
از دیگر سنت های مهم شبات خواندن براخای یائین (شراب) می باشد.
یائین محصولی است بدست آمده از انگور، یکی از هفت نوع میوه های بهشتی و همانند نان از برکات و مقدسات یهودیان به شمار می رود و اغلب در برگزار نمودن مراسم مذهبی، موعدیم و دیگر مناسبت ها به عنوان سمبل شعف و شادی بخش (روحانی) نوشیده می شود.
یائین همانند نان پس از به ثمر رسیدن میوه آن تا کامل شدن جهت میل نمودن، می بایستی 10 مرحله را طی کند. از دید کبالیست ها، این ده مرحله همان ده سفیروت (صفات ملکوتی) می باشند. که برای رسیدن به تکامل (تیکون) یا به عبارتی صعود نمودن به جهان تجلی AZILUT (بالاترین مرتبه ی دنیای روحانی) و وصل شدن به شهریاریMALKHUT ، هر فرد یهودی ملزم به اجرای دستورات و نیز طی مراحل آن می باشد. تا از این طریق بتواند خود را به درجات کاملیت برساند.
برای قیدوش شبات می بایست از یائین قرمز استفاده نمود . دلیلش آنست که، رنگ قرمز نشان دهنده ی خواسته های بشریت ( انرژی میل به دریافت) می باشد، بدین منظور برای انجام قیدوش، شرط مهم آن در مرحله اول، این است که می بایست غریضه ی میل به دریافت در نهاد آدمی، بطور کامل وجود داشته باشد.
واژه یائین در این محبث به مفهوم (Keli) به معنای ظرف، نهاد و ظرفیت می باشد. و وجه تشابه آن با انسان همان نهاد و وجود انسان می باشد که به کلمه Keli تشبیه و به معنای ظرف بیان شده است .
در میدراش مرقوم است :
هر فرد یهودی می بایستی در نهاد و وجود خودش، شرایطی ایجاد کند (ظرفی بسازد) تا قادر به پذیرای شخنیا (تجلی نور الهی) باشد. و از این موهبت بزرگ و عظیم بتواند کمال استفاده را ببرد، به عبارتی قدوشایی و پاکی سرشار از ارزش های اخلاقی را، همراه با صلح و آرامش در زندگی خود مستقر نماید.
لذا با نگاهداری و تقدیس شبات، این امر مهیا می گردد، که ما پس از شش روز کار و زحمت (کار شرافتمندانه که بر اصول انسانی استوار بوده باشد)، که یقیناً فرصتی است برای تیکون یافتن . در روز شبات حاصل دسترنج این شش روز کار روحانی را دریافت کنیم .
به عبارتی ما با رفتاری که در طی این شش روز انجام داده ایم، در روز هفتم شبات، نهاد و وجودمان را همچون Keli (ظرفی) آماده نموده ایم که بتوانیم نور و حکمت الهی را همراه با عشق چون یک هدیه از جانب خداوند دریافت کنیم.
در واقع ترکیب حروف יין (یائین) هم از نظر کبالیستی همین معنا را می رساند.
י (یود) به معنای “شخنیا” نور حکمت الهی .
י (یود) به معنای “خِسد” عشق و انسان .
ן (نون) به معنای “شعره” بینا پنجاه دروازه فهم .
بزرگ خانواده با بدست گرفتن پیاله پر از یائین براخای زیر را می خواند
בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱלֹהֵינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם בּוֹרֵא פְּרִי הַגֶּפֶן
متبارک باد نام تو ای خداوند خدای ما، سلطان عالم که میوه ی انگور را آفریده ای.
براخای هموتصی:
رسم برآنست در شبات، بعد از گفتن نطیلا، دو گرده نان (خلا) به یادواره مائده آسمانی که برای تغذیه بنه اسرائیل در بیابان سینا از آسمان نازل می گردید. با گفتن براخای هموتصی (دعای شکرانه) مراتب سپاس و قدردانی خود را به حضور خالق عالم ابراز نماییم و نیز این اجازه را داشته باشیم تا از خوراکها و دیگر نعمات دنیا بهره مند شویم.
در کتاب مقدس توراه اشاره شده، این مائده در روز جمعه دو برابر روزهای دیگر بوده، یک سهم اضافی آنرا برای روز شبات که مقدس بوده در نظر می گرفتندتا نیازی به جمع آوری آذوقه نداشته باشند، زیرا این روز به عنوان روز شالم و کاملیت شاخص بوده. به تعبیری براخای نصیلا و هموتصی، نوعی حمایت کردن جسم در قبال اعمال روحانی( پندار، کردار و گفتار نیک)محسوب می شود.
براخای نطیلا :
בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱלֹהֵינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּשָׁנוּ בְמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ עַל נְטִילַת יָדָיִם
متبارک هستی تو خداوند، خدای ما پادشاه عالم که ما را تقدیس نموده و امر نموده که دستمان را پاکیزه بشوییم .
براخای هموتصی
בָּרוּךְ אַתָּה ה” אֱלֹהֵינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם הַמּוֹצִיא לֶחֶם מִן הָאָרֶץ
متبارک هستی خداوند خدای ما پادشاه عالم که از دل زمین نان بیرون آوردی .
سعودای شبات
از آنجاییکه در دوران گذشته مرسوم بوده، در مجالس اعیان و اشراف، جهت پذیرایی از مدعوین از بهترین خوراکی به ویژه ماهی، گوشت و سوپ پذیرایی می نمودند. لذا بدین منظور داشتن بهترین ها در ضیافت شبات از همان دوران امری بوده واجب، حتی در ایام و مناسبت های که خوردن گوشت منع شده است در شبات خوردن گوشت مجاز می باشد.
ناگفته نماند خوراک ماهی هم در ضیافت سعودای شبات بر سر سفره بسیاری از خانواده های یهودی جایگاه ویژه ای دارد، و آنرا با گفتن براخای میل می کنند.
“ماهی” گذشته از آنکه نشانه ماه (عبری) آدار می باشد، نمادیست از برکات و فراوانی و نیز «روزی» که از طرف خداوند برای بندگانش مقرر شده است. همچنین ماهی سمبل تعالی بخشیدن (علیا دادن) به خصوصیات فرد صدیق و یا صادق می باشد.
ماهی به دلیل آنکه در قعر آبها زندگی می کند، می تواند از چشم به ویژه از چشم بد بدور و پنهان بماند. به تعبیری شبات هم که منبع براخایی و فراوانی محسوب می شود دارای انرژی هایست که می تواند ما را از چشم بد محفوظ نگاهدارد.
آنچه که در شبات به عنوان سعودای، قیدوش و مراسم چراغ شبات انجام می گیرد از دید کبالیست ها در ارتباط با ارزش عددی کلمات آن، با کلمه شبات نکاتی با ارزش و قابل توجهی یافت می شود، که مختصراً به چند مورد آن اشاره می گردد.
* کلمه נר (نِر) در عبری به معنای نور شمع می باشد. ارزش عددی آن برابر است با 250=50+200 ، از صفر آن صرفنظر می کنیم، حاصل جمع دو رقم برابر است 7=5+2
* کلمه יין (یائین) به معنای شراب، ارزش عددی آن برابر است با 70=50+10+10 از صفر آن صرفنظر می کنیم ، حاصل جمع دو رقم آن برابر است با 7=5+1+1 .
* کلمه חלה (خالا) به معنای نان ویژه شبات می باشد، ارزش عددی آن برابر است با 43=5+30+8 و حاصل جمع دو رقم آن برابر است با 7=3+4 .
* کلمه דָג (داگ) به معنای ماهی، ارزش عددی آن برابر است با 7=3+4 .
* کلمه בּשר (باسار) به معنای گوشت، ارزش عددی آن برابر است با 502=200+300+2 از صفر آن صرفنظر می کنیم حاصل جمع دو رقم برابر است با 7=2+5 .
* کلمه מרק (ماراک) به معنای سوپ، ارزش عددی آن برابر است با 340=40+200+100 از صفر آن صرفنظر می کنیم حاصل جمع دو رقم برابر است با 7=4+3 .
کلمه אורז (اورز) به معنای برنج، ارزش عددی آن برابر است با 214=1+6+7+200، حاصل جمع سه رقم آن برابر است با 7=4+1+2.
آنچه که مشخص است گزینه های که، استفاده آن در هفتمین روز (شبات) مهم است حاصل جمع عددی هر یک از آنان (چراغ شبات، یائین، خلا، ماهی، گوشت، سوپ و برنج) عدد هفت می باشد. در نتیجه انرژی ها و خصوصیاتی که در عدد هفت نهفته است را دارا می باشند.
عدد هفت گذشته از آنکه در فرهنگ یهود عددی مقدس و کامل به شمار می رود، تعابیر و تفاسیر فراوانی را شامل می شود. منجمله هفتمین روز هفته (شبات)، هفت سفیروت (صفات ملکوتی)، ملخوت (پادشاهی) و …. .
بیرکت همازون:
که آنهم نشانگر سپاس از الطاف الهی است، و به نوعی اعتراف کردن و شهادت دادن به جهت بهره بردن از نعمات الهی است.
یهودیان روز شبات را ضمن استراحت، بدور از مسائل کاری (دنیای مادیات) در خانه یا در کنیسا با انجام نیایش و غور در علوم الهی، سعی بر ایجاد یک محیط روحانی توأم با آرامش را دارند. هنگام غروب با انجام مراسم تفیلا مینحا و سپس عربت در پایان شبات با گفتن براخای هودالا، با ابزار اندوه این محبوب را مشایعت می کنند.
ضمن آنکه خود را آماده ساخته (با کسب براخا و انرژی های مثبت و مقدس شبات) تا بتوانند ضمن قبول مسئولیت های انسانی، شش روز دیگر هفته را با عمل کرد روحانی با موفقیت به انجام برسانند و بی صبرانه منتظر خواهند ماند تا پس از شش روز کار و زحمت، دوباره محبوب الهی خویش را در آغوش کشند .
نگاهداری شبات در دوران گذشته
هنگام برقراری بیت همیقداش، رسم بر آن بود، قبل از رسیدن شب شبات، منورای بزرگ را از روغن مخصوص پر نموده، آنرا روشن می کردند و دوازده عدد نان مخصوص (خالا) در پای آن قرار می دادند. هر خالا به نشانه ی سهم یکی از اسباط (12 شواطیم) در عصر خرابی بیت همیقداش و به اسارت رفتن یهودیان به بابل، یهودیان پراکنده در گالوت، در این روز مقدس به زیارت انبیاء مشرف شده و از بیانات آنها الهام می گرفتند .
در موصاف شبات اشاره شده، در روز شبات دو گوسفند یکساله بدون عیب و دو دهم پیمانه مخصوص، آرد نرم سرشته شده مخلوط با روغن و یائین به عنوان قربانی سوختنی از طرف بنه اسرائیل به بیت همیقداش هدیه می شود .
در اوایل قرن اول، فرارسیدن شبات با نواختن شش شوفار در فواصل معین اعلام می گردید. شوفار اول، علامتی بود که کشاورزان دست از کار کشیده و خود را آماده مراجعت به منزل نمایند. شوفار دوم برای آگاهی تجار و کسبه بود که محل کار خود را تعطیل کنند. شوفار سوم نیز مخصوص بانوان بود که چراغ های شبات را روشن کنند.
در انتها با نواختن 3 شوفار آخر، غروب آفتاب و فرا رسیدن شبات رسماً اعلام می گردید در بعضی از مناطق سرزمین مقدس، شروع شبات را همچون گذشته با نواختن شوفار اعلام می نمایند.
امروز با گذشت بیش از سه هزار و سیصد سال، در بسیاری از نقاط دنیا، اقوام غیر یهودی (حدس زده می شود که اجدادشان یهودی بوده اند) به عنوان پیروان شباتی، به دور از هر خرافاتی برای شب شبات قبل از غروب آفتاب، در داخل خانه هایشان دو شمع روشن می کنند و ضمن نیایش، آئینی را بجای می آورند.
اگرچه تقدیس نمودن شبات برای یهودیان از فرایض دینی آنان به شمار می رود ولی آنچه که محسوس است، روشن نمودن شمع شبات به عنوان یک عمل روحانی تأثیر بسزایی در دیگر پیروان ادیان الهی گذاشته است.
و به عنوان یک آئین الهی، در هر مناسبتی، مذهبی و یا غیر مذهبی، در جشن ها و ضیافت ها و حتی در مراسم سوگواری، این سنت دیرینه یهودیان را با روشن نمودن شمع بجای می آورند و نیز سعی بر ایجاد یک فضای روحانی همراه با صلح و آرامش دارند. شبات در زندگی قوم یهود به قدری مقدس و مورد احترام می باشد که در زمان آنتیو خوس چهارم ترجیح می دادند، مورد قتل و شکنجه یونانیان قرار گیرند اما از تقدس شبات (حکمت الهی) نکاهند.
تا اینکه علما و روحانیون قوم یهود، فلسفه دفاع از خود را در این روز مقدس جایز شمردند .
شبات از دیدگاه کبالا:
علمای یهود بر این باورند، زن آینه شبات و نیز شبات آینه زن محسوب می شود. واژه שַׁבָּת از دو بخش تشکیل شده ש (شین) و کلمه בַּת به معنای آفریدگار و برگرفته از کلمه שדי (شدای) به معنای پایه و اساس در خلقت جهان، با ارزش عددی 3 و نیز متشکل از سه حرف ו (واو) به هم چسبیده، که نشانگر 3 سفیروت و یا سه صفات ملکوتی
1- خِسد חצד یا “ابراهام” به مفهوم عشق و احسان .
2- گِورا גורה یا “اسحق” به مفهوم دیسپلین .
3- تیفرت טפרית یا “یعقوب” به مفهوم توازون قدرت .
بخش دیگر کلمه בַּת به معنای دختر یا پروردگار برگرفته از کلمه בַּתוֹלָה ،ارزش عددی کلمه شبات برابر است با 702=400+2+300 کلمه مترادف و هم وزن شبات واژه תֵקְרֵת به معنای جنگ و جدال، و با ارزش عددی همان 702 می باشد. از صفر آن صرفنظر می کنیم حاصل آن 72 می شود، نشانگر 72 اسامی خداوند است .
ضمن آنکه این دو واژه در دو قطب مخالف یکدیگر قرار گرفته اند به عبارتی هر چقدر از شبات دوری کنیم، به نزاع و درگیری نزدیک خواهیم شد و بر عکس هر چقدر از (تیقرت) دور باشیم، بیشتر به صلح و آرامش دست خواهیم یافت .
با جابجایی حروف שבּת کلمه בּשת به معنای خجالت و شرمندگی خواهد بود. به تعبیری شخصی که حرمت شبات را حفظ نکند، نهایت شرمنده خواهد شد. همچنین از جابجایی کلمه شبات کلمه به مفهوم بازگرد و توبه حاصل می شود. و به تعبیری، روز شبات بهترین فرصتی است که می توان با انجام فرایض مذهبی و مطالعه توراه به اشتباهات خود پی برد.
همانطور که قبلاً اشاره شده، شبات همانند بریت میلا و تفیلین هر سه عهد و پیمانی است که خداوند با قوم بنه اسرائیل منعقد نموده است.
بریت میلا : در حکم یک قرار دادی است مهر خورده و حک شده و نمادیست از یک وصلت پاک و روحانی .
تفیلین : عهد و پیمانی است که نشانگر آزادی قوم بنی اسرائیل از مصر می باشد .
شبات : نیز پیمانی است تضمین شده که نشاما را از کوتاه ترین راه ممکن به خداوند ملحق سازد، به عبارتی با حفظ و تقدیس شبات به تیکون خواهیم رسید و نشامای ما به جهان تجلی AZILUT وصل خواهد شد .
روایت است یکی از علمای یونان، مدعی شده بود که، یهودیان یک روز در هفته استراحت می کنند که بتوانند، شش روز هفته را خوب کار کنند. در پاسخ وی یکی از حخامین اظهار داشت که وی اشتباه می کند و عکس این قضیه صدق می کند زیرا یهودیان شش روز هفته را با در نظر گرفتن جنبه های روحانی، طوری رفتار می کنند تا بتوانند در روز شبات از حکمت الهی بهره مند شوند و در نهایت با خداوند یکی شوند .
شباتهای مهم سال:
v شبات شوا שבת שובה:
نام شنبه پیش از روزه بزرگ (کیپور) که واعظان، مردم را به توبه و اصلاح اعمال و ویژگی های ضد اخلاقی در طول سال گذشته رهنمون می کنند.
v شبات شیرا שבת שירה:
یادواره شکافته شدن دریای سرخ هنگام عبور نمودن بنی ایسرائل و غرق شدن سپاهیان فرعون، خواندن سرود شکرانه یا آزیاشیر.
v شبات شقالیم שבת שקחים:
نام یکی از شنبه های خاص و مناسبت آن گردآوری هدایای مردم برای خانه خداوند و خرید قربانی تقدیمی در طول سال می باشد.
v شبات زاخور שבת זכור:
نام آخرین شنبه پیش از جشن پوریم و آن به مناسبت آمدن آیاتی در تورا است که نشانه دشمنی و انزجار خداوند با قوم عمالق بوده و نماد کفر پنداشته میشود.
v شبات پارا שבת פרה:
نام یکی از شنبه های خاص که مناسبت آن، ماده گاو قرمز است که در خانه خدا قربانی و سوزانده میشد و خاکستر آن برای تطهیر ناپاکی اموات و همچنین زیارت کنندگان خدا بکار می رفت.
v شبات گادول שבת גדול:
نام شنبه پیش از عید فطیر یا (پسح) که مصادف بوده با آخرین شنبه اقامت بنی ایسرائل در مصر، نیز به مناسبت معجزه بزرگی است که در آن شنبه رخ داد و قصد فرعون و فرعونیان جهت حمله به بنی ایسرائل ناکام ماند.
v شبات روش خودش שבת רואש חדש:
به مناسبت روز اول ماه یا به عبارتی ماه نو که گاهی مصادف میشود با روز شبات که در این روز مراسم ویژه مذهبی انجام میگیرد.
v شبات ماخار خودش שבת מחר חדש:
یک روز قبل از ماه نو، هنگامی که در شبات واقع شود و به همین مناسبت طی مراسمی خاص هفطارای ماخار خودش قرائت میشود.
نگرشی بر نکات مهم شبات :
* سه پیمان تقدیس یافته، که میان خداوند و بنه اسرائیل منعقد شده به شرح ذیل می باشد : 1– بریت میلا2- شبات3- تفیلین
* در کتاب مقدس توراه، در هفت پاراشا
(1- بشلح 2- پیترو 3- میشپاطیم 4- کی تیسا 5- ویقهل 6-اِمور 7- واتِنحنن )
در مورد نگاهداری و اجرای قوانین شبات دستوراتی درج و تأکید شده .
* روشن کردن شمع شبات به نوعی ایجاد تفاوت شبات با دیگر روزهای هفته می باشد و ما با خواندن شالم عیلخم שָׁלוֹם עֲלֵיכֶם در شب شبات، صلح و آرامش همراه با شخینای خداوند (تجلی نور الهی) را طی یک هفته، در داخل خانه حاکم خواهیم کرد.
* مراسم شبات عبارتند از : روشن کردن شمع شبات- شالم عیلخم- خواندن براخای یائین- نطیلا گفتن- براخای هموتصی- صرف سعودای- بیرکت همازون- خواندن تفیلا و مطالعه توراه و در پایان شبات براخای هودالا .
* قدوسیت شبات در مقایسه با میصوای تفیلین، به قدری فراتر است که این میصوا در روز شبات انجام نمی شود .
* در هر صبح شبات هنگام قرائت توراه، هفت براخا و در بعد از ظهر هنگام تفیلای منیحا سه براخا خوانده می شود .
* نامگذاری نوزاد، اغلب در روز شبات در مقابل توراه انجام می گیرد .
* داماد و شخصی که صاحب نوزاد پسر می شود، برای خواندن و شنیدن پاراشای توراه احضار می شوند .
* برای شکرگزاری از بیماران شفا یافته و نیز از خطر جستن، براخای مخصوص גּוֹמֵל قرائت می شود، همچنین اشخاصی که از مسافرت را دور (هوایی و دریایی) بازگشت نموده اند و آنهاییکه از زندان آزاد شده اند، با خواندن براخای گِومل در مقابل توراه مراسم شکرگزاری را بجای می آورند .
* برای حصول سلامتی بیماران از بستر بیماری و آزادی اسیران دربند، درماندگان و نیز آنهاییکه جانشان در خطر است،دعای مخصوص (مزامیر داود فصل 121) خوانده می شود.
* برای اشخاصی که عزیزی را از دست داده اند، همچنین ملزم به اجرای مراسم سالگرد فوت شده ای می باشند. با گفتن براخای مفطیر و یا مشلیم همراه با قدیش، دِین خود را ادا نموده، ضمن آنکه جماعت کنیسا ، نیز ادای احترام می نمایند .
* در کتاب گمارا (شبات 119 ب) درج شده، یکی از علل خرابی بیت همیقداش به
خاطر بی حرمت کردن شبات می باشد .
* ربی شیمعون بریوحای می فرمائید: اگر یهودیان فقط دو شبات را طبق اوامر خداوند بجای آورند، خداوند آنها را نجات خواهد داد.
منابع مورد استفاده :
– کتاب مقدس توراه- تلمود – گمارا – اری هقادش
باورهای اسطوره ای:یوسف ستاره شناس