رفائیل حئیم معروف به آقاجان در سال 1280 خورشیدی (1901 میلادی) در خانواده ای مذهبی در شهر کاشان چشم به جهان گشود . او فرزند ” آقا الیاهو بن میتا ” از تجار خوش نام کاشان که با شهرهای غرب ایران (سنندج و کرمانشاه) داد و ستد داشت و مرحومه ” صبیا ” بت ملا شموئیل بود .
آقا جان از کودکی عشق و استعداد فراوانی به آموختن شریعت و زبان عبری داشت ، از این رو تحصیلات عبری را در مکتب “ملا یحزقل نمردی” آغاز نمود ، سپس دوران ابتدائی را در مدرسه آقایقوتیئل (آلیانس) به پایان رسانید. دیری نپائید با همیاری پدرش به کسب و کار آزاد روی آورد و مسئولیت داد و ستد با تهران را به عهده گرفت و در مدت کوتاهی به واسطه شایستگی در امر تجارت ، موفق گردید در بین بازاریان از اعتباری خاص برخوردار شود ، نیز همچنین به موازات کارهای تجارت در کارهای عام المنفعه با همکاری حاج الیاهو و آقا آشر اسمعیلیان در جامعه کلیمیان نقشی فعال از خود به نمایش گذاشت . او در پانزده سالگی مسئولیت امور مالی انجمن کلیمیان کاشان را به عهده گرفت و نیز به جهت داشتن آگاهی فقی و شرعیات یهود ، یکی از مطلعین واجد شرایط و کم نظیر امور دینی و مورد توجه علمای وقت کاشان بود .
آقاجان ابریشمی در سال 1303 خورشیدی با دختر دائی خود “ایران” از خانواده اسمعیلیان پیوند زناشوئی بست . حاصل این ازدواج سه فرزند (دو پسر و یک دختر) می باشد .
آقاجان ابریشمی در سال 1325 خورشیدی پس از فرو کشیدن جنگ جهانی دوم به جهت ایجاد بستری بهتر در امر تجارت به همراه خانواده خود به تهران کوچ نمود و با جدیت بیشتر و هدفمندتر به امور تجارت و خرید و فروش املاک پرداخت ، ضمن آنکه در راستای آن در به ثمر رسانیدن کارهای اجتماعی و خیریه غافل نبود . او یکی از شخصیت های متعمد و متعهد در جامعه بشمار می رفت و با رسالتی که از مربی خود ، آقایقوتیئل در مدرسه آلیانس کاشان آموخته بود ، در هر فرصتی با عشق پرشوری به حل و فصل مشکلات خانوادگی و نیز بین تجار می پرداخت . او به یهودیت ، به تاریخ و فرهنگ آن اهمیت می داد و همواره حفظ فرایض مذهبی و توسعه و احیاء یک جامعه پیشرفته را در سر لوح فعالیت های اجتماعی خودش قرار داده بود .
نیز همچنین جهت نیل به این اهداف از بذل هیچ کمکی دریغ نمی نمود . از این رو در دهه 1340 خورشیدی با همکاری تنی چند از دوستان نزدیک و خیراندیش ، انجمنی را با نام “صدق” تاسیس نمود و رسماً به فعالیت های عام المنفعه پرداخت و در اولین اقدام محلی را برای اجتماع کلیمیان ساکن شمال تهران نواحی بلوار کشاورز ( بلوار الیزابت ) برای اجرای مراسم تفیلا و دیگر مناسبت های مذهبی اجاره نمود .
دیری نپائید با فزونی جمعیت کلیمیان در این نواحی و نیاز به یک مدرسه و نیز همچنین کنیسای بزرگتر که جوابگو جامعه باشد . تصمیم به توسعه این مرکز با ایجاد یک مجتمع فرهنگی برآمد . بدین منظور در سال 1342 خورشیدی (1963 میلادی) زمینی را در ضلع شمالی بلوار الیزابت منشعب از خیابان کاخ شمالی (فلسطین شمالی) خریداری نمود . یک ساختمان در سه طبقه مشتمل بر یک کنیسا با گنجایش بیش از پانصد نفر و یک مدرسه ابتدائی مختلط ایجاد نمود . (در سال 1344 خورشیدی به مرحله بهره برداری رسید) البته در آغاز ، مدرسه با سه کلاس (اول ، دوم و سوم) ابتدائی گشوده شد . دیری نپائید کلاس های دوره ابتدائی به شش کلاس و نیز دوره راهنمایی و دوره متوسطه هم اضافه گردید . نیز همچنین بعدها یک میقوه برای خانم ها (میقوه روزا) و یک میقوه برای آقایان گشوده شد و به جهت فزونی و متمرکز شدن جمعیت بیشتری از کلیمیان در آن منطقه ،دو کنیسا دیگر و یک سالن پذیرائی برای برگزاری مناسبت مذهبی در این مجتمع ایجاد گردید . نیز از طرف انجمن کلیمیان تهران برای توسعه بیشتر واحدهای آموزشی مدرسه ابریشمی ، ساختمان نورمند که در ضلع شرقی خیابان کاخ شمالی (فلسطین شمالی) و مشرف به مجتمع فرهنگی آقاجان ابریشمی بود اضافه گردید .
پس از انقلاب اسلامی نام مدرسه ابریشمی به نام مجتمع آموزشی “حضرت موسی ابن عمران ” تغییر یافت ، ضمن آنکه در اکثر شب ها در سالن کنیسای ابریشمی کلاسهای تعلیمات دینی (تلمود توراه) و آموزش زبان عبری برای بزرگسالان و نیز برای خردسالان تشکیل یافته است . نیز همچنین همه ساله با آغاز سال تحصیلی ، کلاس های فوق العاده تعلیمات دینی و عبری در روزهای جمعه در مقاطع ابتدائی و متوسطه برای آن دسته از دانش آموزان شاغل به تحصیل در مدارس غیر یهودی تشکیل گردید .
پس از گشایش مجتمع فرهنگی آقاجان ابریشمی در شهریور 1344 خورشیدی از طرف موسسین آن شورای مشتمل بر دیگر افراد خیرخواه به عنوان هیئت مدیره دوره اول کنیسا و مدرسه آقاجان ابریشمی تشکیل گردید که عبارت بودند از آقایان آقاجان ابریشمی ، دکتر ناصر اختر زاد ، داود بروخیم ، بنیامین شبانی ، مهدی موسی زاده ، حبیب الله لاوی ، عبدالله نتن الی و موسی نصیر .
دیری نپائید با درخواست آقاجان ابریشمی و موافقت هیئت مدیره ، وی اقدام به انتقال ساختمان مجتمع فرهنگی آقاجان ابریشمی به انجمن کلیمیان نمود تا وقف جامعه کلیمیان گردد .
آقا جان ابریشمی به سه زبان فارسی ،فرانسه و عبری آشنائی کامل داشت . او یکی از محدود شخصیت ها خیراندیش و دانشمند جامعه بود که توانست با بجا گذاشتن یک پایگاه فرهنگی و مذهبی نام خود را در ردیف چهره های ماندگار جامعه کلیمی ثبت کند . نا گفته نماند او بیشتر عمر خود را در پی دستگیری و کمک به دردمندان جامعه سپری نمود . بویژه در سالهای آخر اقامت خود در تهران تمام اوقات خودش را صرف توسعه این مجتمع فرهنگی و سایر امور خیریه نمود .
آقاجان ابریشمی در سال 1979 میلادی تن به مهاجرت ناخواسته داد و به آمریکا مهاجرت نمود و نزد فرزندانش در لس آنجلس سکونت نمود. او با وجود انکه دوران بازنشستگی خود را طی می نمود . اما کماکان مایل به همیاری در انجام کارهای خیر بود ، ضمن آنکه همواره از اوضاع و احوال مدرسه و کنیسای ابریشمی با خبر بود .نیز همچنین فرزندانش در لس آنجلس راه او را دنبال نمودند . ( الیاس ابریشمی یکی از اعضای هیئت مدیره کنیسای ساینای و عنایت ابریشمی یکی از بنیان گذاران کنیسای نصحح می باشد .
آقاجان ابریشمی در آگوست 1988 میلادی برابر با بیستم ماه آو 5748 عبری در بستر بیماری جان به جان آفرین تسلیم نمود و به دیار باقی شتافت .
با گذشت بیش از نیم قرن مدرسه و کنیسای آقاجان ابریشمی ، یکی از بزرگترین مجتمع های فرهنگی و دینی یهودیان تهران به شمار می رود . کیفیت آموزشی مدرسه ابریشمی (حضرت موسی ابن عمران) همیشه در حد مطلوب بود و بارها توانسته از نظر درصد قبولی در امتحانات نهائی ناحیه ، رتبه اول را به خود اختصاص دهد .

مطلب مرتبط:
کنیسای ابریشمی

 


آقاجان ابریشمی بنیانگذار مدرسه و کنیسای ابریشمی در کنار سیلمان سنه ای موسس حمام کشوریه تهران 1340 خورشیدی


خانواده آقاجان ابریشمی تهران 1334 خورشیدی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

I agree to these terms.